Saturday, January 31, 2009

कोरियामा नेपाली चेलीको खरिद बिक्रि

वर्षौंदेखि नेपाली युवतीलाई विवाहजालमा पारेर भारतीय वेश्यालयमा बेच्ने दलालहरू अहिले कोरियातिर लागेका छन्। भारतमा हुने चेलीबेटी बेचबिखनमा सञ्चारमाध्यम, मानवअधिकारकर्मी र महिला हकअधिकारकर्मी संस्थाहरूको निगरानी तथा प्रहरीको हस्तक्षेप बढ्न थालेपछि तस्करहरूले केही समय खाडी मुलुकलाई लक्ष्य बनाएका थिए। तर त्यहाँबाट पनि नेपाली चेलीहरूको अति श्रम र यौन शोषणका हृदयविदारक कथाहरू आउन थालेकाले सजिलै धन्दा चल्न नसक्ने देखेर अब उनीहरूले कोरिया लैजान थालेका हुन्। हिमाल को खोजबाट केही समययता बग्रेल्ती खुलेका म्यारिज व्युरो, नेपालमा बसिरहेका कोरियाली, कोरियाबाट फर्किएका र त्यहीँ बसिरहेका नेपालीहरूको संलग्नतामा राम्रो आम्दानीको लोभ देखाएर कोरियाली युवकसँग नेपाली युवतीलाई विवाह गरेर लैजाने र त्यहाँ वृद्ध, अशक्त र केटी नपाएका पुरुषहरूलाई बेच्ने गरेको रहस्य फेला परेको छ।

कोरिया जान पाउने लोभमा बानेश्वरको एउटा म्यारिज व्युरोमार्फत गएको असोजमा ३२-३३ वर्षको एक कोरियाली युवकसँग बिहे गरेर उडेकी नुवाकोटकी दावा शेर्पा (२२)लाई मानसिक अवस्था ठीक नभएका एक वृद्धलाई हस्तान्तरण गरियो। रोइकराइ गरेपछि तिनै वृद्धका छोरालाई थमाइएकी दावा अहिले कोरियाको किम्जेमा तेस्रो व्यक्तिसँग बसिरहेकी छन्। दुई वर्षअघि काठमाडौंमा ३५ वर्षको एउटा कोरियालीसँग बिहे गरेर गएकी बाग्लुङकी शान्ति मगर (२१)लाई कोरिया पुगेपछि ५६ वर्षका अर्का व्यक्तिलाई सुम्पिइयो। दलाललाई रु.१० लाख बुझाएर बिहेको कागजात बनाई कोरिया पुगेकी उनले यी कुरा कोरियामा अध्ययनरत नेपाली विद्यार्थी मन्जु थापालाई बताएकी हुन्।


एउटाले बिहे गरेर कोरिया लगेपछि अर्कै पुरुषलाई हस्तान्तरण गरिएका दावा र लक्ष्मी।
केही महिनाअघि कोरिया पुग्ने सपना बोकेर काठमाडौँ आइपुगेकी खोटाङकी राई थरकी एक युवतीलाई कोरियालीसँग बिहे गरी त्यहाँ पुर्‍याइदिन्छु भन्दै पुतलीसडकका कमल भन्ने एक दलालले रु.३ लाख मागे। युवतीले आफूसँग पैसा नभएको बताएपछि उनी अढाई लाख, दुई लाख, एक लाख, ७० हजारमा झर्दै अन्त्यमा निःशुल्क बिहे गराइदिन तयार भए। तर केटीका बाबुआमाले कोरियाली ज्वाइँ नस्वीकारेपछि मङ्सिरको अन्तिम साता घटना प्रहरीसम्म पुग्यो।

डीएसपी शरदकुमार खत्रीका अनुसार दुवै महाराजगञ्ज प्रहरी प्रभागमा एक रात थुनिएपछि युवतीलाई आफन्तले र कोरियालीलाई दलालले जिम्मा लिएर गए।

दावा, शान्ति र राई जस्ता धेरै युवतीलाई नेपालबाट कोरियाली युवासँग बिहे गराई त्यहाँ मानसिक अवस्था ठीक नभएका, गरिब, अपाङ्ग र वृद्धहरूलाई हस्तान्तरण गरिएका छन्। हाल नेपाल आएकी मञ्जु थापा भन्छिन्, “कोरियामा पुर्‍याएपछि म तेरो श्रीमान् होइन, तेरो श्रीमान् ऊ हो भनेर अर्कैको जिम्मा लगाइँदोरहेछ। कोरियाली नागरिक हुन पाइने लोभमा रु.१२ लाखसम्म खर्च गरेर गएकाहरू बूढा र अशक्त व्यक्तिहरूको हातमा पुगेका छन्।”

कसरी हुन्छ बिहे र व्यापार

नेपाली युवतीलाईतीन किसिमले कोरिया पुर्‍याउने गरिएको छ। पहिलोर सबैभन्दा बढी प्रचलित तरिकाअनुसार कोरियाली युवाहरू नेपाल आई विवाह गरेर कोरिया लैजान्छन्र चार हजार अमेरिकी डलरसम्ममा बेच्छन्। दोस्रोमा अशक्त, वृद्ध र कोरियामा केटी पाउन नसकेकाहरू नेपालमै आएर कम उमेरका युवती विवाह गरेर लैजान्छन्। तेस्रोमा चाहिँ पैसा तिरेर काम गर्न जान चाहने युवतीहरू स्वयं कोरिया छिर्न त्यहाँका युवासँग विवाह गरेर जान्छन् र छुट्टिएर बस्छन्। रु.१२ लाखसम्म तिरेर यस्तो व्यावसायिक विवाह गर्ने युवतीको कोरिया गएपछि केटाले ६-६ महिनामा भीसा नवीकरण गरिदिनुपर्छ। यसरी जानेलाई दुई वर्षमा स्थायी बसोबासको प्रमाणपत्र पाएपछि सम्बन्धबिच्छेद गरेर स्वतन्त्र हुन पाउने भनिएको हुन्छ, तर कतिपय केटाले ब्ल्याकमेल गर्दैै थप पैसा असुल्न सम्बन्धविच्छेद नगरिदिएकाले युवतीहरूले भाग्नु र गैरकानूनी हैसियतमा लुकेर काम गर्नुपरेको छ।

पहिले व्यक्तिगत सम्पर्कबाट हुने बिहे अहिले केही म्यारिजव्यूरोले गराउन थालेका छन्। उनीहरू पत्रपत्रिकामा विज्ञापन गरेरै निःशुल्क विवाह गरी कोरिया जान पाइने आकर्षण देखाएर नेपाली केटी खोज्छन् (हेर्नास्, विज्ञापनहरू अर्काे पेजमा)र सम्पर्क गर्न आउनेहरूलाई फर्म भराएर राख्छन्। बिहे गर्न आउने कोरियालीहरू प्रायः हप्तामा दुई दिनसोमबार र बिहिबार कोरियाली एयरबाट नेपाल आउँछन्र एक-दुई दिनमै नेपालस्थित दक्षिण कोरियाली दूतावासबाट बिहेका लागि नो अब्जेक्सन लेटर लिन्छन्। युवतीलाई ठमेलतिरका कुनै रेष्टुरेण्ट, म्यारिजव्यूरो वा घर लिएर बसेका कोरियालीका कोठामा देखाइन्छर भोलिपल्टै क्याटरिङ, मन्दिर वा चर्चमा लगेर बिहे गरिन्छ।केटा विवाह दर्ताको प्रमाणपत्र बोकेर कोरिया फर्कन्छ र उसले उताबाट पठाएको कागजपत्रको आधारमा एक-डेढ महिनाभित्र केटीलाई कोरिया उडाइन्छ। र, त्यहाँ पैसा लिएर अर्काे पुरुषको जिम्मा लगाइन्छ।

बिहेको नाममा यसरी कोरिया लगिने नेपाली मात्रै छैनन्। फिलिपिन्स, भियतनाम, थाइल्याण्ड र इन्डोनेसियाका युवतीलाई लैजाने चलन धेरै पहिलेदेखि छ। आर्थिक अवस्था कमजोर भएका कृषक, मजदुर, अशक्त, अपाङ्ग र वृद्धले सस्तोमा किन्न पाउने हुनाले बिहेका लागि विशेष गरी नेपाललगायत गरिब मुलुकका महिलाहरू रोजिएका कोरियाको सनमून विश्वविद्यालयबाट विद्यावारिधि गरेका काठमाडौं विश्वविद्यालयका प्राध्यापक डा. जनार्दन लामिछाने बताउँछन्।उनी भन्छन्, “यस्तो काममा व्यक्तिहरू मात्र हैन, विभिन्न सामाजिक र धार्मिक संस्था समेत लागेका छन्।”

पीडादायी आकर्षण


श्रीमान्को सहमतिमै दलाललाई रकम तिरेर कोरियाली नागरिकसँग बिहे गरी कोरिया पुगेका काठमाडौं सामाखुशीका दुई महिला।

कोरियालीसँग बिहे गर्न नेपाली महिला आकर्षित हुनुको कारण दलालले गर्ने बढाइचढाइँ हो। त्यहाँ गएर दुई वर्ष जसोतसो बिताए कोरियाली नागरिक हुन, आफ्नो परिवार लैजान र मनग्गे पैसा कमाउन पाइने आशमा नेपाली युवतीहरू यस्तो बिहे गर्न राजी हुन्छन्। थापा भन्छिन्, “यसरी पुग्नेमा आफ्नै श्रीमान्ले लाखौं रुपैयाँ खर्चेर पठाएका दुई-तीन छोराछोरीका आमा र ४५ वर्षसम्मका महिला समेत छन्।”
बिहे गर्न नेपाल आउने कोरियाली पुरुष ३० देखि ६० वर्षका र धेरैजसो ३५ वर्ष हाराहारीका हुने पिसफूल इन्टरनेशनल म्यारिजव्यूरोका सञ्चालक हरि क्षेत्री बताउँछन्। उनीहरूसँग कुराकानी गराउने दोभाषेको काम व्यूरो सञ्चालकहरूले नै गर्छन्। हेराहेरकै बेला बिहे गर्ने, नगर्ने टुङ्गो दिनुपर्छ। न त केटाको कुनै कागजपत्र हेर्न पाइन्छ न चालचलन बुझ्न नै। व्यूरो सञ्चालकले उल्था गरिदिएको कुराबाट युवतीले निर्णय लिनुपर्छ।

कोरियालीसँग बिहे गर्ने नेपाली महिलाले धेरै खर्च गरेका भएपनि व्यूरो सञ्चालकहरू भने आफूले नेपालीसँग खासै पैसा नलिएको दाबी गर्छन्। निःशुल्क बिहे गरिदिने विज्ञापन छापेको काठमाडौं, सामाखुशीस्थित खुशी म्यारिज व्युरोकी एक कर्मचारी सबै खर्च कोरियालीले नै गर्ने बताउँछिन्। तर कल्चर म्यारिज व्यूरोका सञ्चालक अभिषेक विमली भने नेपालीबाट रु.१५ हजार लिने गरेको र कोरियालीले खासै दिने नगरेको बताउँछन्। पिसफूलका सञ्चालक क्षेत्री चाहिँ कोरियालीबाट ५०० अमेरिकी डलर (झण्डै रु.४० हजार) र नेपालीले दयाधर्म गरेर दिए रु.२५ हजार लिने गरेको बताउँछन्। बिहे गर्न बुझ्न जाने महिलाहरूलाई चाहिँ व्यूरो सञ्चालकहरू कोरियालीले रु.५-६ लाख खर्च गर्ने गरेको बताउँछन्। हाम्रा दुई महिला समाचारदाताविवाह गर्ने बहानामा २० पुसमा खुशी र कल्चर म्यारिज व्युरोमा पुग्दा त्यस्तो स्वीकारोक्ति आएको हो।

व्यूरो सञ्चालकले नेपालीको पैसा नलाग्ने बताए पनि अवस्था त्यस्तो छैन। अघिल्लो महिना एउटा कार्यक्रममा सहभागी हुन कोरिया गएर फर्केकी संविधानसभा, मौलिक अधिकार समितिकी सभापति बिन्दा पाण्डे आफूले त्यस्ता तीन महिला भेटेको बताउँछिन्। उनी भन्छिन्, “चार कक्षा पढेकी नुवाकोटकी एउटी महिलाले रु.१० लाख तिरेर कोरियालीसँग बिहे गरेको बताइन्, संखुवासभा र खोटाङतिरका अरू दुईजनाको कुरा पनि उस्तै थियो।” मन्जु थापाका अनुसार, कोरियामा कुनै विदेशी महिला बिहे गरेर लैजाँदा कतिमा किनेको भनेर सोध्ने गरिन्छ।

आफ्नो ठेगाना नबताउने गङ्गा अहिले कोरियामा लुकेर बसेकी छन्। उनी नेपालबाट बिहे गरी लगेका कोरियालीले सुम्पिएका व्यक्तिले रातदिन पिटेपछि भागेकी थिइन्। एउटा रेस्टुरेण्टमा काम गरेकी उनको भीसाको म्याद सकिएको छ र कोरिया पुर्‍याउने दलाल चाहिँ अहिले अर्कै व्यक्तिसँग बिहे गर्न दबाब दिइरहेका छन्।कोरियामा रहेका बमबहादुर लावती भन्छन्,“छङ सङ नाम्दोमा बसेका २२ जना यस्ता पीडितमध्ये दुई जना भागेर केही दिनअघि मात्रै राजधानी सोल आएका छन्।”


रु.१२ लाख खर्च गरेर आएका नेपाली महिलालाई कोरिया ल्याएपछि म तेरो श्रीमान् होइन, तेरो श्रीमान् त ऊ हो भनेर बूढा र अशक्त व्यक्तिको जिम्मा लगाउने गरिन्छ।
मञ्जु थापा,
कोरियामा अध्ययनरत् विद्यार्थी
बिहे गरेर लगिएका नेपाली महिलाहरूलाई प्रायः कोरियाका ग्रामीण क्षेत्रमा पुर्‍याइन्छ। किम्जे, बुसान, पुसान, थेगु, छङ सङ, नाम्दोलगायतका ठाउँमा प्रायः पश्चिम नेपालका गुरुङ थरका महिलाहरू भएको जानकारी दिँदै कोरियास्थित नेपाली अपाङ्ग महासंघका अध्यक्ष कुशराज राई उनीहरूको अवस्था साह्रै दयनीय भएको बताउँछन्। कोरियाली भाषा नबुझ्ने नेपाली महिला त्यहाँ पुगेपछि बन्दी जस्तै हुन्छन्। शारीरिक हाउभाउले कुरा बुझ्ने-बुझाउने गरिन्छ। कोरिया पुर्‍याएपछि जसलाई बेचिएको हो उसको श्रीमती हुन नमान्नेलाई शारीरिक यातना दिइन्छ। मन्जु थापा चुरोटको ठूटोले जीउभरि पोलिएकी एक महिलालाई भेटेको बताउँछिन्। तर कल्चर म्यारिज व्यूरोका विमली आफूले तीन महिनामा बिहे गराएको २२ जनामा कसैको गुनासो नआएको दाबी गर्छन्। उनी भन्छन्, “बाहिर बाहिरैबाट पठाएकाहरूको बिजोग भएको होला, हामीले पठाएकालाई समस्या छैन।”

कोरियालीसँग बिहेका नाममा भइरहेको खेलबाट सरकार भने पूरै बेखबर देखिन्छ। महाराजगञ्ज प्रहरीमा पुगेको खोटाङकी युवतीको मुद्दालाई प्रहरीले लगभग बिर्सिदिएको छ। राज्यको उदासीनता नेपाली दूतावासमा पनि छ। कोरियास्थित नेपाली अपाङ्ग महासंघका अध्यक्ष राई दूतावासले समस्याप्रति आँखा चिम्लिएको आरोप लगाउँछन्। कोरियाका लागि नेपाली राजदूत कमल कोइराला भने यो कुरा मान्न तयार छैनन्। तीन सय जति नेपाली महिलाले कोरियालीहरूसँग विवाह गरेको जानकारी दिँदै उनी विवाह गरेर गएपछि ती युवती कोरियाली नागरिक हुने र तिनको समस्या सुल्झाउने काम पनि कोरियाकै सरकारको हुने बताउँछन्। उनले बताएअनुसार, केही समयअघि त्यहाँको प्रशासनले कोरियाको नागरिकता लिएका दुई नेपालीलाई विवाह गराएर युवती बेच्ने धन्दामा लागेको आरोपमा पक्राउ गरेको थियो, जसमध्ये एक सजाय काटेर छुटिसकेका छन् भने अर्का अझै जेलमै छन्।

हालै काठमाडौँ आएकी कोरियाली सामाजिक अधिकारकर्मी सेसेलिया ली भन्छिन्, “नेपालमा यो समस्या भर्खरै शुरु भएजस्तो छ। बेलैमा ध्यान नदिने हो भने नेपाली महिलाको अवस्था पनि फिलिपिन्स, भियतनाम र इन्डोनेसियाका महिलाको जस्तै हुनेछ, जहाँ यो समस्याले ठूलै सामाजिक कुरीति निम्त्याएको छ।”


--------------------------------------------------------------------------------

दैनिक १ नेपाली कोरियन बन्दैछ

४ कक्षा पढेकी नुवाकोटकी एउटी महिलाले रु.१० लाख तिरेर कोरियालीसँग बिहे गरेकी र संखुवासभा र खोटाङका अरु दुईजनाको कुरा पनि उस्तै थियो।
बिन्दा पाण्डे
सभापति, संविधानसभा, मौलिक अधिकार समिति खरिद-बिक्री
कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालय, काठमाडौंमा दर्ता भएका ३८ वटा म्यारिज व्यूरोमध्ये ३२ वटा काठमाडौं उपत्यकाका, चार पोखराका र बाँकी चितवन र नेपालगञ्जका छन्। २०६५ कात्तिकपछि मात्रै नौ वटा म्यारिज व्यूरो दर्ता भएका छन्। नेपालमा व्यूरोबाट विवाह गराउने चलन फस्टाइनसकेकोले यी व्यूरो राम्रो आम्दानी हुने विदेशीसँगको विवाहमै बढी लागेका छन्।

कोरियामा नेपाली युवती बिहे गरेर पठाउने म्यारिज व्यूरोहरू पर्दा पछाडिबाट कोरियालीले या पाँच-सात वर्ष कोरिया बसेर फर्केका नेपालीहरूले चलाएका छन्। खुशी, कल्चरलगायतका म्यारिज व्यूरोका कर्मचारी आफ्नो मुख्य सञ्चालक कोरियाली भएको बताउँछन्। पिसफूलका सञ्चालक हरि क्षेत्री ११ वर्ष र कल्चरका सञ्चालक अभिषेक विमली ५-६ वर्ष कोरिया बसेर फर्केका हुन्। काठमाडौंमा घरभाडामा लिएर बस्ने केही कोरियाली नागरिक पनि उताबाट केटा ल्याएर स्वतन्त्र रूपमा बिहे गराउने काम गर्दै आएका छन्। काठमाडौंको महाराजगञ्ज चप्पल कारखानामा बस्ने किम होंग अप लगायत केही कोरियाली पाँच वर्षदेखि यो धन्दामा सक्रिय छन्। कोरियामै बस्ने केही नेपालीहरू पनि यो व्यवसायमा लागेका छन्।

काठमाडौंस्थित कोरियाली दूतावासका कन्सुलर अधिकारी कि क्यूङ से'कको भनाइमा महिनामा ३० जना केरियाली नेपाली युवतीलाई विवाह गरेर कोरिया लैजान नो अब्जेक्सन लेटर लिन आउँछन्।तर २०६४ पुसदेखि १० माघ २०६५ सम्मको एक वर्षमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय, काठमाडौंमा भने २६ जनाको मात्र बिहे दर्ता भएको छ। पछिल्लो समय कोरियाली र नेपालीको बिहे दर्तामाकडाइ गरिएपछि यो वर्ष त्यस्तो बिहे दर्ता हुन नपाएको तथा आफूले तीन जोडीलाई फर्काएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय,ललितपुरका प्रजिअ लक्ष्मीप्रसाद ढकाल बताउँछन्। उनी भन्छन्, “न त नेपालीले कोरियाली भाषा बुझ्ने, न कोरियालीले नेपाली; दुवैले अङ्ग्रेजी समेत नबुझ्ने। एकअर्कालाई आफ्ना कुरा बुझाउन समेतनसक्नेलाई पती-पत्नी भनेर कसरी प्रमाणित गर्ने? यो विवाहभन्दा पनि कागज मात्रै बनाउन खोजेको हो भन्ने लागेपछि फिर्ता गरेको हुँ।”

यसरी कानूनी बाटोबाट काम नबनेपछि म्यारिज व्युरोहरूले नक्कली कागजात बनाएर भएपनि विदेश उडाउने गरेको हिमाल ले गरेको एउटा स्टिङ अप्रेशनबाट पत्ता लागेको छ। त्यसका लागि विवाह दर्ता प्रमाणपत्र र नाता प्रमाणित कागजात काठमाडौंमै रु.५ हजारमा बनाउन सकिन्छ, जसको रेकर्ड हिमाल सँग सुरक्षित छ। यस्ता कागजात तयार पारेर अन्य देशमा जानेहरू पनि छन्। काठमाडौंका सहायक प्रजिअ सीताराम पोखरेलका भनाइमाकेही दिनअघि नेपालस्थित अष्ट्रेलियाली दूतावासमा प्रस्तुत एउटा बिहे दर्ताको प्रमाणपत्र नक्कली फेला परेको थियो। उनी भन्छन्, “दूतावासले सोधेको प्रमाणपत्रमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय, काठमाडौंका अधिकृत शेखर अधिकारीको दस्तखत थियो, जबकि उहाँ प्रमाणपत्र जारी भएको मितिमा त्यो शाखामै हुनुहुन्नथ्यो।”

Source :http://www.himalkhabar.com

Wednesday, January 28, 2009

वास्तु विज्ञान: मानव समाजमा वास्तुको प्रभाव


आचार्य कुशल कुमार निरौला
मस्को

Email to friend
Add to Bookmark
Send your feedback
Printer Friendly


आजकाल हाम्रो समाजमा वास्तुको निकै प्रभाव परेको देखिन्छ | हुन त वास्तु विज्ञान आजको नविन खोज हैन ,वास्तुलाई प्राचिन विद्याको एक महत्वपूर्ण अङ्ग मानिन्छ | यसलाई बुझेर उपयोग गर्ने हो भने निश्चित नै फाईदा उठाउन सकिन्छ | वास्तु विज्ञानलाई बुझ्न र त्यसका फाईदालाई लिनु भन्दा पहिले दिशाहरुको ज्ञान हुनु अत्यावश्यक छ ।

जब हामी पूर्व दिशातर्फ मुख फर्काएर उभिन्छौ भने हाम्रो देव्रे तर्फ
उत्तर र दाहिने तर्फ दक्षिण हुन्छ । हाम्रो पीठ पछाडी पश्चिम दिशा
हुन्छ । जुन कुनामा दुवै दिशाहरु मिल्छन्, त्यो कुनो अत्यन्त महत्वपूर्ण
मानिन्छ , किन भने त्यसले दुवै दिशाबाट आउने शक्ति र ऊर्जालाई
मिलाइदिन्छ । उत्तर र पूर्वका बीचको कुनोलाई उत्तर-पूर्व अथवा ईशान
भन्दछन् । पूर्व र दक्षिणका बीचको कुनालाई दक्षिण-पूर्व अथवा आग्नेय
भन्दछन् , दक्षिण र पश्चिमका बीचको कुनालाई दक्षिण-पश्चिम अथवा नैऋत्य भन्दछन् । उत्तर र पश्चिमका बीचको कुनालाई उत्तर-पश्चिम अथवा वायव्य कोण भन्दछन् र मध्य स्थानलाई ब्रह्रास्थानका रूपमा जान्न सकिन्छ ।

उत्तर

उत्तर दिशाका अधिष्ठित देवता कुबेर हुन् जसलाई धन र समृद्धिका द्योतक मानिन्छ । ज्योतिष शास्त्रानुसार बुध ग्रह उत्तर दिशाका स्वामी हुन् ।
उत्तर दिशालाई मातृ स्थान पनि भनिएको छ । यस दिशामा स्थान खाली राख्नु अथवा कच्चा भूमि छोड़नु धन र समृद्धि कारक हुन्छ ।

पूर्व

पूर्व दिशाका देवता इन्द्र हुन् । आत्माका कारक अथवा जगत प्रकाशक
सूर्यदेव पूर्व दिशाबाट नै उदय हुन्छन् । पूर्व दिशा पितृस्थानको
द्योतक हो । यस दिशामा कुनै प्रकारको रूकावट हुनु हुदैन । पूर्व
दिशामा खुल्ला स्थान परिवारको मुखियाको लामो उमेरको प्रतिक हुन्छ ।

पश्चिम

वरूण पश्चिम दिशाका देवता हुन् भने ज्योतिषशास्त्रानुसार शनिदेव पश्चिम दिशाका स्वामी हुन् । यो दिशा प्रसिद्धि , भाग्य र ख्यातिको प्रतीक हो।

दक्षिण

यम दक्षिण दिशाका अधिष्ठित देवता हुन् । दक्षिण दिशामा वास्तुका
नियमानुसार निर्माण गर्नाले सुख , सम्पन्नता र समृद्धिको प्राप्ति हुन्छ।

ईशान कोण

पूर्व र उत्तर दिशाहरु जहाँ मिल्दछन् त्यस स्थानलाई ईशान कोणको संज्ञा दिइएको छ । यो दुई दिशाको सर्वोतम मिलन स्थान पनि हो । यो स्थान
भगवान शिव र जलको स्थान पनि मानिएको छ । ईशानलाई सदैव स्वच्छ र शुद्ध राख्नु पर्छ । यस स्थानले जलीय स्रोत - जस्तै कुवा , बोडिङ भएको
व्यवस्था सर्वोतम परिणाम दिन्छ । पूजा स्थानका लागि ईशान कोणलाई विशेष महत्व दीइएको छ । यस स्थानमा कूड़ा , फोहोर राख्नु , स्टोर , ट्वाइलेट आदि बनाउन वर्जित छ |

आग्नेय कोण

दक्षिण र पूर्व मध्यको कोणीय स्थान आग्नेय कोणका नामले जान्न सकिन्छ । नामले नै स्पष्ट हुन्छ कि यो स्थान अग्नि देवताको प्रमुख स्थान हो । त्यसैले भान्सा अथवा अग्नि सम्बन्धि ( इलैक्ट्रॉनिक उपकरण आदि )
राख्नकालागि यो विशेष स्थान हो । शुक्र ग्रह यस दिशाका स्वामी हुन् ।
आग्नेयलाई वास्तुसम्मत निवासिहरुको उत्तम स्वास्थ्यका लागि जरूरी हुन्छ।

नैऋत्य कोण

दक्षिण र पश्चिम दिशाको मध्य स्थानलाई नैऋत्य दिशाको नाम दिइएको छ । यस दिशामा निरूति अथवा पूतनाको आधिपत्य रहन्छ । ज्योतिषका अनुसार राहू र केतु यस दिशाका स्वामी हुन् । यस क्षेत्रको मुख्य तत्व पृथ्वी हो ।

पृथ्वी तत्वको प्रमुखताका कारण यस स्थानलाई माथि उठेको गह्रुङो बनाएर राख्नु पर्छ । यस दिशामा खाल्टो , बोडिँग , कुवा इत्यादि हुनुहुदैन ।

वायव्य कोण

उत्तर र पश्चिम दिशाका मध्यको कोणीय स्थानलाई वायव्य दिशाको नाम दिइएको छ । यस दिशाको मुख्य तत्व वायु हो । यस स्थानको प्रभाव छिमेकी , मित्रहरु र सम्बन्धि सँग राम्रो र नराम्रो सम्बन्धको कारण बनाउछ । वास्तुको सही उपयोगले यसलाई सदोपयोगी बनाउन सकिन्छ ।
http://www.ejamana.com

ऋषिराम न्यौपाने

जन्म - वि. सं. १९९५, जेठ ३ गते, चापागाउँ ललितपुर
सेवा - सरकारी -हाल स्वतन्त्र / शिक्षा - शास्त्री
बिधा - काव्य,अन्य ... ... ...
पहिलो रचना - वि. सं. २०२० को "गोरखापत्र" मा "हामी बसौ साथमा" शीर्षकको कविता प्रकाशित

मौलिक कृति -
१) वसन्त र विरही - खण्डकाव्य - वि. सं.२०४३
२) प्रियतम - खण्डकाव्य - वि. सं. २०३६
३) अमर भावना - खण्डकाव्य - वि. सं. २०४१
४) परिणाम - खण्डकाव्य - वि. सं. २०४२
५) विजयश्री - खण्डकाव्य - वि. सं. २०४३
६) आत्मबोध - खण्डकाव्य - वि. सं. २०४४
७) अमर शुक्र - खण्डकाव्य - वि. सं. २०४६
८) सपनाको सुसेली - कविता संग्रह - वि. सं. २०४०
फुटकर कृति - विभिन्न पत्र - पत्रिकाहरुमा कविता, कथा प्रकाशित
पुरस्कार,मान-सम्मान,पदक - वि. सं. २०४४ को "विजयश्री पुरस्कार" प्राप्त "विजयश्री" का लागि
ठेगाना - निवास - चापागाउँ - वाड नं ८, ललितपुर

ऋषिराज बराल

जन्म - वि. सं. २००९, फागुन २१ गते, घोक्सिला पोखरी, सिन्धुली
सेवा - प्राध्यापन शिक्षा - एम्. ए. -नेपाली
बिधा - कथा / समालोचना,अन्य
"सिर्जना साहित्यिक परिवार" साप्ताहिकमा "आमाको अन्तरालबाट" शीर्षकको कथा प्रकाशित

मौलिक कृति -
१) भावना - २०३५
२) कामरेड हुतराज राजधानी प्रस्थान - २०४८ - उपन्यास
३) गाउँको कथा भन्छु है त - २०४२
४) भग्नावशेष - २०४४ - कथा संग्रह
५) प्रगतिवाद र नेपाली उपन्यास - समालोचना २०४०

सम्पादित, अनूदित र फुटकर कृति -
१) त्रिकोण - त्रैमासिक - सम्पादन
२) प्रभात - मासिक - सम्पादन
३) विभिन्न पत्र - पत्रिकाहरुमा कथा, कविता, लेख, समालोचना प्रकाशित
ठेगाना - निवास - पीपल चोक, त्रिभुवनटोल विराटनगर - १३, मोरङ्ग
कार्यालय - पाटन संयुक्त क्याम्पस, पाटनढोका -नेपाली विभाग

ऋद्धिबहादुर मल्ल

नाम - सु. ऋद्धिबहादुर मल्ल
जन्म - वि. सं. १९५५, मंसीर २४ गते, बनारस
निधन - वि. सं. २०२५, वैशाख, काठमाण्डौ
सेवा - पत्रकारिता शिक्षा - एस्. एल. सी.
बिधा - उपन्यास / अनुवाद,अन्य ... ...

मौलिक कृति -
१) शर्मिष्ठा - उपन्यास - वि. सं. १९८५

सम्पादित, अनूदित र फुटकर कृति -
१) आखाको कसिङ्गर - उपन्यास - अनुवाद
२) डुङ्गा पल्टियो - उपन्यास - अनुवाद - २०२२
३) शेष प्रश्न - उपन्यास - अनुवाद - वि. सं. २०२२
४) चरित्रहीन - उपन्यास - अनुवाद - वि. सं. २०२२
५) गोरा - उपन्यास - अनुवाद - वि. सं. २०१८
६) न्याट्रिड्यामको कुम्भे - उपन्यास - अनुवाद - वि. सं. २०२५
७) शारदा - मासिक - सम्पादन
८) विभिन्न पत्र - पत्रिकाहरुमा कथा, कविता, लेख आदि विविध रचनाहरुको अनुवाद प्रकाशित
ठेगाना - निवास - गणबहाल, काठमाण्डौ २२०४०७ / कार्यालय - जोरगणेश प्रेस, काठमाण्डौ

कृष्णप्रसाद भट्टराई शब्दचित्र


लोकतन्त्र एक अविभाज्य सिद्धान्त हो। सच्चा लोकतन्त्रवादीले विश्वका कुनै पनि भागमा हुने लोकतान्त्रिक सङ्घर्षलाई आफ्नै ठान्दछ। अनि ऊ यसनिम्ति प्रतिबद्ध र पूर्ण समर्पित भएर लागिरहन्छ। लोकतन्त्रको स्थापनाले मात्र मानिसको नैसर्गिक अधिकार र गौरव प्राप्त हुनसक्छ। न्याय र सत्यमा प्रतिष्ठित वास्तविक जनसहभागितामा आधारित व्यवस्था नै लोकतन्त्र हो।ू ― कृ।प। भट्टराई नेपाली राजनीतिक क्षेत्रका शिखर व्यक्तित्व कृष्णप्रसाद भट्टराई यही २०६५ पौष कृष्ण द्वादशी ९२१ गते० बाट पचासीमा प्रवेश गर्नुभएको छ। यसै सन्दर्भमा उहाँबारे यो सानो शब्दचित्र तयार पारिएको हो। श्री कृष्णप्रसाद भट्टराईले नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनमा विशिष्ट योगदान पुर्‍याएको कुरा उदाहरणीय र अनुकरणीय छ। कृष्णप्रसाद भट्टराई अर्थात् नेपाली काङ्ग्रेसका नेता एवं कार्यकर्ताहरूले पुकार्ने प्यारो नाम― किसुनजी। गान्धीवादी सन्त नेता मानिने श्री भट्टराई दृढ अठोट र संकल्पका धनी व्यक्तित्व मानिन्छन्। स्पष्टवक्ता र सिद्धान्तनिष्ठ नेताका रूपमा सुपरिचित हुन् कृष्णप्रसाद भट्टराई। गोर्खा दरबारमा पुरोहित यज्ञेश्वर भट्टराईका छोरा श्रीपति भट्टराई― श्री ५ पृथ्वीनारायण शाहसँग काठमाडौं आएर दरबारमा नै पुरोहित भई बसे। यिनको सन्तति परम्परामा क्रमशः विष्णुहरि, कृष्णलाल, मेदिनीधर, कमलकान्त, विश्वनाथ हुँदै पछिल्लो पुस्तामा संकटाप्रसाद भए। संकटाप्रसादका चार भाइ छोरा― बटुकप्रसाद, नारायणप्रसाद, गोपालप्रसाद र कृष्णप्रसादका नामबाट परिचित थिए। यी चारै भाइ नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनसँग गाँसिएका हुन्। यी चार मध्येका कान्छाचांहि नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका अगुवा नेता कृष्णप्रसाद भट्टराई नामबाट नेपालको राजनीतिक क्षेत्रमा परिचित बन्न पुगे। राणा प्रधानमन्त्री वीर समशेरको वक्रदृष्टिमा परेका पं। विश्वनाथ भट्टराई सपरिवार बनारस निर्वासनमा गएपछि उनी त्यहींबाट बिहारको रामनगर राज्यका राजाका पुरोहित बन्न पुगे। उनका छोरा संकटाप्रसाद पनि तिनै रामनगर रामराजाका पुरोहित थिए। यिनका चारै भाइ छोराहरू भने बनारसमा बसेर अध्ययन गर्दथे। त्यहींबाट यी चारैजना भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनमा सक्रिय भएका थिए। दाइहरूको प्रभावले कान्छा कृष्णप्रसाद राजनीतिमा झन अगुवा हुन पुगे। पिता संकटाप्रसाद र माता ललितादेवीका कान्छा छोराका रूपमा वि।सं। १९८१ पौष कृष्ण द्वादशीका दिन जन्मनुभएका कृष्णप्रसाद भट्टराईले विद्यार्थी कालदेखि नै राजनीतिमा प्रवेश गर्नुभएको हो। श्री भट्टराई सन १९४२ को ँअङ्ग्रेज भारत छोडू स्वतन्त्रता आन्दोलनमा सक्रिय सहभागी भएर पहिलो पटक अङ्ग्रेज सरकारबाट पक्राउ पर्नुभएको थियो। सन् १९४५ मा बनारस हिन्दु युनिभर्सिटी स्थित नेपाल छात्र संघको उपाध्यक्षका रूपमा रहेर नेपाली विद्यार्थीहरू बीच राजनीतिक चेतना फैलाउने काममा श्री भट्टराई सक्रिय रहनुभयो। त्यसपछि नेपालको निरङ्कुशतन्त्र हटाउन आन्दोलन गर्नुपर्ने सम्बन्धमा छलफल हुन थाले। बीपी कोइराला र अन्य केही तात्कालीन युवाहरू पहिलेदेखि नै संगठनमा लागेका थिए। नेपालको १०४ वर्ष लामो निरङ्कुश राणातन्त्र समाप्त पारेर संवैधानिक राजतन्त्रात्मक प्रजातन्त्र स्थापना गर्ने उद्देश्यले पहिलो पटक वि।सं। २००३ मा भारतको बनारसमा ँअखिल भारतीय नेपाली राष्ट्रिय काङ्ग्रेसू नामक संस्था गठन भयो। देवीप्रसाद सापकोटाको सभापतित्वमा बनेको उक्त संस्थाका महामन्त्री रहनुभएका भट्टराईले वि।सं। २००३ माघमा कलकत्तामा स्थापित नेपाली राष्ट्रिय काङ्ग्रेसमा संगठन मन्त्रीको पद सम्हाल्नुपरेको थियो। भारत स्वतन्त्र भएपछि नेपालभित्रका राजनीतिकहरू र भारतका विभिन्न क्षेत्रमा निर्वासित तथा अन्य नेपालीहरूका बीच छलफल गरेपछि नेपाली राष्ट्रिय काङ्ग्रेस र नेपाल प्रजातन्त्र काङ्ग्रेस मिलेर वि।सं। २००६ चैतमा नेपाली काङ्ग्रेस गठन भयो। यस गठनपछि सहमहामन्त्रीको पदमा आसीन श्री भट्टराईलाई २००७ सालको सशस्त्र क्रान्तिमा जनकपुर―उदयपुर कब्जा गर्ने मुक्ति सेनाको कमाण्डरका रूपमा आफ्नो क्षमता देखाउने अवसर मिलेको थियो। प्रजातन्त्र स्थापनापछि २००८ मा प्रथम पटक गठित सल्लाहकार सभाका अध्यक्ष भएका श्री भट्टराईले २०१६ सालमा प्रतिनिधिसभाका सभामुखको गरिमायम पदको दायित्व वहन गर्नुभएको थियो। प्रखर बौद्धिकता, कूटनीतिक क्षमता एंव सुझबुझका धनी मानिने श्री भट्टराईले त्यसबेलाको संसदीय शासन व्यवस्थामा सभामुख जस्तो विशिष्ट पदमा रहेर राम्रोसँग आफ्नो कुशल नेतृत्व दिनुभएको थियो भन्ने कुरा उहाँका समकालीनहरू बताउने गर्छन्। २०१७ पौष १ गतेका दिन थापाथलीमा सम्पन्न हुँदैगरेको तरुणदलको सभास्थलबाट तात्कालीन प्रधानमन्त्री बीपी कोइरालासँगै तरुणदलको अधिवेशन स्थल त्रिपुरेश्वरबाट पक्राउ परेपछि श्री भट्टराईले निरन्तर १० वर्षसम्म जेल बस्नुपर्‍यो। त्यसपछि पनि पटक-पटक जेल परेका श्री भट्टराईले आफ्नो जीवनमा १४ वर्षभन्दा बढी समय जेलमै बिताउनुपरेको थियो। एक दशक लामो जेल जीवनबाट मुक्त हुनेवित्तिकै २०२७ वैशाख ६ गते नेपाल विद्यार्थी सङ्घ स्थापना समारोहको उद्घाटन गर्नुहुने भट्टराईले विद्यार्थी आन्दोलनलाई सक्रिय पार्न विशेष योगदान दिनुभएको हो। २०३६ को जनमत सङ्ग्रह घोषणा गर्ने परिस्थिति निमार्णका विभिन्न घटना र आधारमध्ये नेपाल विद्यार्थी सङ्घको सक्रिय गतिविधिबाट पनि एउटा प्रमुख आधार तयार भएको हो भन्न सकिन्छ। ९क्रमश।।।० ज्ञ वि।सं। २०३४ मा सम्पन्न भएको पटना सम्मेलनबाट जननेता बीपी कोइरालाले स्वास्थ्यको कारण देखाई श्री भट्टराईलाई नेपाली काङ्ग्रेसको कार्यवाहक सभापति बनाउनुभयो। बीपीको निधनपछि २०३९ मंसीरमा श्री गणेशमान सिंह निवास क्षेत्रपाटीमा सम्पन्न सम्मेलनबाट पुनः कार्यवाहक सभापतित्वमा समर्थित भएका श्री भट्टराईले करिब डेढ दशक कार्यवाहक सभापतिकै रूपमा रहेर नेपाली काङ्गेसको नेतृत्व सञ्चालन गर्नुभयो। नेपाली काङ्ग्रेसको आठौं महाधिवेशन २०४८ कलवलगुडी झापाले सर्वसम्मतिबाट सभापतिमा निर्वाचित गरेपछि २०५३ सम्म सभापतिको विशिष्ट पद सम्हाल्नुभयो। उहाँले करिब १७ वर्ष सभापतिको जिम्मेवारी बहन गरेर पार्टी संगठन सुदृढ पार्नुका साथै विभिन्न लोकतान्त्रिक आन्दोलन सञ्चालन गर्ने काममा ठूलो योगदान पुर्‍याउनुभएको हो। द्द श्री भट्टराईको सभापतित्वकालमा २०४२ को देशव्यापी सत्याग्रह सम्पन्न भयो। श्री भट्टराईले २०४६ को जनआन्दोलन घोषणा भएको क्षेत्रपाटी सम्मेलनको सभापतित्व गर्नुभएको थियो। त्यस जनआन्दोलनको पार्टी सभापतिका रूपमा नेतृत्व गर्नुहुने श्री भट्टराई प्रजातन्त्र पुनर्स्थापना भएपछि पहिलो अन्तरिमकालीन प्रधानमन्त्री बन्नुभयो। त्यसबेला अन्तरिमकालीन विकट परिस्थितिलाई सफलताका साथ समाल्नुभएका श्री भट्टराईले एक वर्षभित्रै संविधान निर्माण र निर्वाचन सम्पन्न गराएर संवैधानिक राजा र जनताद्वारा आफूलाई सुम्पिएको काम सफलताका साथ सिध्याउनुभएको कुरा आज पनि चर्चा गरिन्छ। उहाँले निष्पक्ष एंव स्वच्छ निर्वाचन गराएर पनि नेपाली काङ्ग्रेसलाई बहुमतमा ल्याउनुभयो तर आफूभने पराजित हुनुभएको थियो। घ यसअघि २०१५ मा गोर्खाबाट र २०४८, २०५० र २०५१ मा काठमाडौं क्षेत्र नं। १ बाट निर्वाचनमा भाग लिँदा भने उहाँ पराजित हुनुभएको थियो। श्री भट्टराई २०५६ सालको आम निर्वाचनमा पर्सा क्षेत्र नं। १ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा विजय हुनुभयो। यस कारण यो निर्वाचनसम्बन्धी सफलताचांहि उहाँका जीवनको पहिलो घटना थियो। द्ध २०५६ जेष्ठ १३ गते नेपाली काङ्ग्रेसका सभापति एंव प्रधानमन्त्री श्री गिरिजाप्रसाद काइराला प्रस्तावक र पूर्व प्रधानमन्त्री श्री शेरबहादुर देउवा समर्थकका रूपमा रही श्री भट्टराईजीको नाम नेता पदका लागि संसदीय दलमा प्रस्तुत हुँदा नेपाली काङ्ग्रेस संसदीय दलले उहाँलाई सर्वसम्मतिबाट संसदीय दलको नेता पदमा चयन गरेको थियो। अनि सोही दिन श्री भट्टराई प्रधानमन्त्री पदमा नियुक्त हुनुभएको थियो। छ यसरी श्री भट्टराई दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बन्नुभएको थियो। तर पार्टीभित्रकै विभिन्न आन्तरिक द्वन्द्व र कलहका कारण एक वर्ष नपुग्दै उहाँले पद त्याग गर्नुपर्‍यो। ट श्री भट्टराईले नेपाली काङ्ग्रेसको स्थापना कालदेखि नै बीपी कोइराला, सुवर्णशमशेर र गणेशमान सिंह तीनैजना नेताहरूसँग समान रूपले काम गर्दै आउनुभएको हो। अहिंसात्मक आन्दोलनबाटै प्रजातन्त्र स्थापना गर्न सकिन्छ भन्ने दृढ अठोट र सङ्कल्प बोकेर करिब डेढ दशक जेल जीवन बिताउने श्री भट्टराईले निर्वासनचाहिं कहिल्यै रुचाउनु भएन। ९ जे गर्नुपर्छ नेपालभित्रै बसेर नेपालबाटै गर्नुपर्छ भन्ने उहाँको विश्वास र आत्मबल नै वास्तवमा उहाँको सफलताको परिचायक हो। पार्टीको आन्तरिक कलह बढ्दै गएर २०५८ मा शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भएकै बेला उनकै नेतृत्वमा पार्टी विभाजित भएर नेपाली काङ्ग्रेस प्रजातान्त्रिकका रूपमा अर्को पार्टी गठन भयो। यसबाट श्री भट्टराई ज्यादै चिन्तित बन्नुभएको थियो। पार्टी विभाजनको त्यस घटनापछि एक प्रकार उहाँ मौन बस्न थाल्नुभयो। ९ यद्यपि पार्टी विभाजनपछि श्री भट्टराईजीलाई धेरैले आरोप पनि लगाएका थिए त्यसबेला। शेरबहादुरले उनकै निर्देशनमा पार्टी फुटाएका हुन् भन्नेहरू पनि थिए। ठ २०५० मा श्री भट्टराईलाई आफ्नै पार्टीकाहरूले अन्तर्घात प्रणालीबाट निर्वाचनमा हराएपछि धेरैले सल्लाह दिएका थिए पार्टी फुटाउनुपर्छ भनेर। पार्टीको केन्द्रीय समितिको दुईतिहाइ संख्या र संसदको ४५ प्रतिशत जतिले भट्टराईजीलाई पार्टी फुटाउने कुरामा साथ दिएका थिए। तर उहाँले भन्नुभएथ्यो― बरु म मेटिन तयार छु तर पार्टी फुटाउँदिन। त्यसकारण पार्टी फुटाउने पक्षमा उहाँ कहिल्यै रहनुभएन। जब फेरि पार्टी एक भयो, अनि पार्टीको संयुक्त एकतासभामा उहाँ उपस्थित हुनुभएको थियो। ड यद्यपि ुराजतन्त्रुबारे उहाँको छुट्टै मत रहेको थियो। जनआन्दोलनपछि पनि उहाँ तत्कालै राजा हटाउने पक्षमा देखिनुहुन्न थियो। अहिलेको गणतन्त्रीय नेपाल र नेपाली जनसमुदायको आकाङ्क्षा विपरित उहाँले राजतन्त्रका पक्षमा बोल्नुभएपछि चांहि उहाँ आलोचित हुनुभएको हो। ढ नेपाली काङ्ग्रेसभित्र सबैभन्दा बढी राजा विरोधी र राजप्रवृत्ति विरोधी व्यक्तिका रूपमा उहाँ परिचित रहँदै आउनुभएको थियो। २०२५ मा बीपी, गणेशमान आदि प्रायः सबै राजनीतिक बन्दीहरू तात्कालिन राष्ट्रिय एवं अन्तराष्ट्रिय परिस्थिति विचारेर केही शर्त मान्दै द्धजेलमुक्त भएका थिए। तर भट्टराईजीले― आफूलाई कागज नगराई जेलमा ल्याएको हुनाले त्यसैगरी छोड्नुपर्छ। कागज नगर्ने भनेर अडान लिएका कारण दुई वर्ष अरू थप जेल बसेर २०२७ मा मात्र छुटेको घटना विदितै छ। ज्ञण् २०४६ को जनआन्दोलनपछि उहाँले गरेको अन्तरिम सरकारको नेतृत्व सञ्चालनको सुझबुझ र क्षमता पनि प्रमाणित भएकै हो। तर पनि बेला-बेलाचांहि उहाँका केही अभिव्यक्तिहरू आलोचित बन्ने गरेको कुरा नयाँ घटना होइन। समय समयमा केही अनौठा अभिव्यक्ति दिनु पनि एकप्रकार भट्टराईजीको पहिचानकै विशेषता बनेको छ। ज्ञज्ञ राजा ज्ञानेन्द्रले २०६१ माघ १९ देखि एकतन्त्रीय प्रत्यक्ष शासन सुरु गरेको केही महिना पछि अर्थात २०६२ पौष ३ गते कान्तिपुरमा श्री भट्टराईको एउटा वक्तव्य आएको थियो― ँ२०६१ माघ १९ गते राजाले खोसेको अधिकार फिर्ता गरिनुपर्छ। अधिकार फिर्ता गरेमा राजाकै प्रतिष्ठा जोगिन्छ। मुलुकको दैनिक प्रशासन हेर्ने काम राजाको होइन। चुनाव, झै-झगडा, गाली-तालीको प्रपञ्च व्यहोर्ने काम पार्टीहरूको हो। दलहरू आउने जाने प्रक्रिया स्वाभाविक हो। दलहरू आउँछन्, आफ्ना्े समयमा एउटा कुनै चमत्कार गर्छन जान्छन्। दल भनेका अस्थायी हुन्। राजा भनेको स्थायी हो। राजामाथि नै अश्रद्धा, वितृष्णा र अविश्वास उत्पन्न भयो भने प्रतिष्ठा नै गुम्छ। एकपटक प्रतिष्ठा गुमेपछि फर्केर आउँदैन। त्यसकारण वर्तमान संकट समाधानको पहल राजाबाटै हुनुपर्छ। माओवादीलाई मारेर सिध्याउँछु भन्नुहुँदैन उनीहरू पनि नेपाली हुन्। माओवादीले पनि हतियार बिसाएर राजनीतिमा आउनुपर्छ। माओवादीले गरेको युद्धविराम र विभिन्न राजनीतिक दल र माओवादी बीचको सहमति वार्ताको स्वागत गर्दछु।ू ज्ञद्द त्यसबेला यस वक्तव्यको सबैतिरबाट स्वागत र समर्थन भएको थियो। अनि भट्टराईजीका बारेमा भनिएको थियो― एउटा राजनेतामा हुनुपर्ने सुझबुझ, समयको पहिचान र नेतृत्व क्षमता भट्टराईजीमा छ भन्ने कुराको प्रमाण हो― यो वक्तव्य। धेरै दिनपछि बोलेका भट्टराईले उपयुक्त समयमा दिएको सटीक वक्तव्य हो आदि।।।। वास्तवमा त्यसबेला उहाँको यस्तो अभिव्यक्ति साँच्चै नै महत्त्वपूर्ण थियो।अहिले त यो कुरा इतिहास बनिसकेको छ। राजनीतिक परिदृश्यहरू प्रत्येक क्षण बदलिंदै गएका छन्। बदलिंदो परिस्थिति र जनचाहनाअनुसार नै नेताहरूले बोलिदिनुपर्छ भन्ने धारणा जनतामा हुनु स्वाभाविक हो। तर कतिपय अवसरमा त्यस्तो नहुँदोरहेछ। जनआन्दोलन पछि राजा हटाउने निर्णय भई रहेकै बेला राजतन्त्रको समर्थनमा दिएको वक्तव्यका कारण श्री भट्टराईजीबारे विभिन्न खाले टीकाटिप्पणी भएको कुरा पनि अब त इतिहास बनिसकेको छ। यो प्रसङ्ग यति नै। ँनेपाली काङ्ग्रेसजस्तो निरन्तर संघर्षशील पुरानो र विशाल पार्टी

-डा. तसी भट्टराई (27 January 2009)
source www.nepalbritain.com

Saturday, January 24, 2009

www.himalkhabar.com

छ्याप्छ्याप्ती खैरो-हेरोइन

केपी ढुंगाना
2009-01-24,Saturday



ढिक, न फिक्स, न ट्याप- ड्रग्सको नेपाली बजारमा खैरो हेरोइनको बोलावाला छ । महँगो भए पनि अन्य लागू औषधका तुलनामा हेरोइन छ्याप्छ्याप्ती बजारमा पाइन्छ ।
१९७६ मा 'हिप्पी'हरूले नेपालमा हेरोइन भित्र्याएको मानिन्छ । तर, अति महँगो भएकाले दुव्र्यसनीमाझ औषधीजन्य ड्रग्स नै लोकपि्रय थियो । टिडीजेसिक इन्जेक्सनलाई हेरोइनले विस्थापित गर्न थालेको चार वर्ष भयो । दुई वर्षदेखि खैरो हेरोइनको कारोबार उच्च विन्दुमा पुगेको छ ।
नेपालमा वाषिर्क कति हेरोइन खपत हुन्छ भन्ने एकिन तथ्यांक कतै छैन । लागू औषध नियन्त्रणमा क्रियाशील विज्ञहरूको मतअनुसार वाषिर्क २० किलोसम्म खैरो हेरोइन नेपाली बजारमा खपत हुन्छ । यो प्रत्येक वर्ष १० प्रतिशतले बढ्छ ।

सन् २००९ को पहिलो महिनामै प्रहरीको हेरोइनसँग 'सामना' भएको थियो । जनवरीमा दुई सय ८४ ग्राम हेरोइनसहित पाँचजना नेपाली र तीनजना विदेशी पक्राउ परे । उनीहरूबाट एक सय १६ ग्राम सेतो हेरोइन बरामद भएको थियो । प्रहरीले सन् २००८ मा १० किलो तीन सय ६२ ग्राम हेरोइन बरामद गरेको थियो ।
नेपालमा कुल लागू औषधका उपभोगकर्तामध्ये ६० प्रतिशतले खैरो हेरोइन सेवन गर्ने गरेका छन् । तथ्यांक विभागले दुई वर्षअगाडि गरेको अनुसन्धानबाट कुल दुव्र्यसनीमध्ये ६० प्रतिशतले खैरो हेरोइन उपभोग गर्ने गरेको पुष्टि भएको थियो ।
लागू औषध नियन्त्रण तथा कानुन कार्यान्वयन इकाइका प्रमुख हेमन्त मल्ल भन्छन्- विश्वमै प्रत्येक चार वर्षमा लागू औषधको ट्रेन्ड परिवर्तन हुन्छ, नेपालमा खैरो हेरोइनको मात्रा बढ्नु त्यही ट्रेन्डको असर हो ।'

ड्रग्सको बजारमा अहिले खैरो हिरोइनको ओसार-पसार बढ्दो
सेतो हेरोइन गुणस्तरीय मानिन्छ । यो फाट्टफुट्ट नेपाली बजारमा फेला पर्ने गरेको छ । तर, त्यो सडकका उपभोक्तासम्म आइपुगेको छैन । प्रहरी अधिकारीहरू पक्राउ परेको सेतो होरोइन नेपाली उपभोक्ताका लागि भन्दा पनि अन्यत्र निकासी हुन लाग्दा पक्राउ पर्ने गरेको बताउँछन् ।
प्रहरीद्वारा बरामद गरिएको हेरोइनको तथ्यांक हेर्ने हो भने सन् १९९२ मा हेरोइनको प्रभाव बढी थियो । प्रहरीले सन् १९९२ मा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा धेरै १९ किलो दुई सय १५ ग्राम हेरोइन बरामद गरेको थियो । त्यसको १३ वर्षसम्म हेरोइनको मात्रा घट्दै गयो । सन् १९९३ मा ६ किलो, १९९४ मा आठ किलो र १९९५ मा एक किलो हेरोइन बरामद भयो । १९९९ मा हालसम्मकै सबैभन्दा कम एक सय ९९ ग्राम मात्र हेरोइन बरामद भएको थियो । २००३ मा आएर फेरि १६ किलो हेरोइन बरामद भयो । सन् २००४ मा घटेर तीन किलोमा झर्‍यो ।
सन् २००५ बाट पुनः हेरोइनको प्रभाव बढ्न थाल्यो । २००५ देखि हालसम्म बरामद हेरोइनको परिणामको अनुपात उही छ ।

हेरोइनको मुख्य उत्पादक राष्ट्र अफगानिस्तान हो । तर, नेपाली बजारलाइ केन्दि्रत गरेर आउने हेरोइन प्रायः भारतमै बन्ने गर्छ । हेरोइनको गुणस्तर उल्टोबाट गणना हुन्छ । सबैभन्दा कम गुणस्तरीयलाई एक नम्बर र सबैभन्दा बढी गुणस्तरको हेरोइनलाई चार नम्बर दिने गरिएको छ । नेपालमा पाइने हेरोइन चार नम्बरको हो । यसको नेपाली बजारमा मूल्य तीन हजार पाँच सय रुपैयाँ प्रतिग्राम छ ।

हेरोइनको कच्चा पदार्थ अफिम उत्पादनमा अफगानिस्तान सबैभन्दा अगाडि छ । सन् २००८ मा अफगानिस्तानमा वाषिर्क आठ हजार टन अफिम उत्पादन भएको छ । यो हेरोइन निर्माणमा प्रयोग हुन्छ । तेस्रो नम्बरमा पर्ने भारतमा वाषिर्क तीन सय टन अफिम उत्पादन हुने गरेको छ ।
भारतमा कम गुणस्तरको खैरो हेरोइनको उत्पादन हुनुले नेपालमा हेरोइन बढेको मान्छन् इकाइका प्रहरी नायव उपरीक्षक दिवेशराज उदास । उनले भने- 'हामीले जति खैरो हेरोइन पक्राउ गरेका छौँ त्यो सबै नेपाली बजारलाई लक्षित गरेर भारतबाट आएको हो ।'
भारतमा अफिम उत्पादनलाई सरकारले समेत अनुमति दिएको छ । महत्त्वपूर्ण औषधि निर्माणमा प्रयोगका लागि राज्यले किसानलाई अनुदान दिएर अफिम उत्पादन गर्न लगाएर खरिद गर्छ । तर, उत्पादित सबै अफिम सरकारी नियन्त्रणमा पुग्दैन । किसानको खेत हुँदै हेरोइन उत्पादन गर्ने र्‍याकेटमा पुगेको अफिमलाई घरेलु प्रयोगबाट कम गुणस्तरको हेरोइन बनाइन्छ ।

अफिम नेपालमा समेत उत्पादन हुन्छ । तर, अहिलेसम्म नेपालमा अफिमबाट हेरोइन उत्पादन भएको तथ्य फेला परेको छैन । प्रहरीले सन् २००८ मा व्यावसायिक खेती गरिएको २१ टन चार सय ६ किलो अफिम जफत गरी नष्ट गरेको थियो ।
भारतीय सीमानजिकै रहेको नेपालका भूभागमा सन् २००८ मा अफिमको व्यावसायिक खेती नै सुरु भएको रिपोर्ट आइरहेको उदासले बताए ।

पर्साको भौराटार, गमहरिया, नगरदाहा, कौवावनकटैया, औराहा, बगवाना, मधुवन मथौल, हरपुर तथा विश्रामपुर गाविस र बाराका केही गाविसमा अफिमको व्यावसायिक खेती हुने गरेको छ । नेपालमा उत्पादित अफिम भारतमा निकासी भएर उतै प्रशोधन हुने गरेको छ ।
उदासले भने- 'यदि अफिम उत्पादनलाई चाँडै निरुत्साहित नगर्ने हो भने नेपालमै पनि खैरो हेरोइनको उत्पादन सुरु हुन सक्छ ।'

भारतसँग सीमा जोडिएका सहरहरू नै नेपालमा हेरोइन भित्र्याउने प्रमुख नाका हुन् । झापाको काँकडभिट्टा, मोरङको रानी, सप्तरीको बेल्ही-कुनौली, सिराहाको सुखीपुर-औरही, वीरगन्जको रक्सौल, भैरहवाको सुनौली, कपिलवस्तुको कृष्णनगर, नेपालगन्जको रुपैडिया, बर्दियाको राजापुर-कोठियाघाट, कञ्चनपुरको बेलौरी-दोधारा र कैलालीको गौरीफन्टा लागू औषध नेपाल भित्र्याउने प्रमुख नाकाका रूपमा परिचित छन् ।

अझै ट्रान्जिट प्वाइन्ट
लागू औषधका अन्तर्राष्ट्रिय माफियाहरूको लोकपि्रय 'ट्रान्जिट प्वाइन्ट' बन्दै गएको छ नेपाल । लागू औषधको मुख्य उत्पादक अफगानिस्तानमा उत्पादित हेरोइनलाई नेपालको बाटो हुँदै युरोपमा फैलाउन माफियाहरूले हवाई र पैदल मार्गको प्रयोग गर्ने गरेका छन् ।
संयुक्त राष्ट्रसंघीय अन्तर्राष्ट्रिय लागू औषध नियन्त्रण बोर्डले दक्षिण एसियामा चरेस र हेरोइनको कारोबारमा वृद्धि भएको जनाएको छ । बंगलादेश, भुटान, भारत र नेपालबीच क्रस बोर्डर स्मग्लिङ हुने गरेको बोर्डको एक प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

हवाई मार्गमा पाँचवटा रुट प्रचलनमा छन् । भारतवाट नेपाल हुँदै तेस्रो मुलुक, कतारबाट काठमाडौं हुँदै तेस्रो मुलुक, बैंककबाट काठमाडौं हुँदै तेस्रो मुलुक, पाकिस्तानबाट काठमाडौं र बंगलादेशबाट काठमाडौं हुँदै तेस्रो मुलुक रहेको छ । अफगानिस्तानबाट पाकिस्तान, दोहा हुँदै काठमाडौं आएर नेदरल्यान्ड, स्केनिभियन, स्पेनलाई समेत हवाई रुटका रूपमा प्रयोग गर्ने गरिएको पाइएको छ । पाकिस्तानबाट सीधा नेपाल हुँदै साउथ अफ्रिका पुर्‍याउने रुटसमेत सक्रिय छ ।
अनुसन्धानका क्रममा अफगानिस्तानबाट नेपालसम्म पैदलमार्गबाट हेरोइन ओसारपसार गर्ने गरेको रहस्यसमेत खुलेको छ । उनीहरूले अफगानिस्तानबाट पाकिस्तान, भारतको नयाँ दिल्ली हुँदै पैदल नेपाल प्रवेश गरी हवाई र स्थलमार्गबाट हेरोइन ओसारपसार गर्ने
गरेका छन् ।

दुई वर्षअगाडिसम्म थाइल्यान्ड, बर्मा हुँदै नेपालको बाटो भएर लागू औषध ओसारपसार हुन्थ्यो । तर, अहिले रुट परिर्वतन भएको छ । अवस्था हेरेर माफियाले रुट बनाउने गर्छन् । त्यही रुटमा कहिले नेपाल त कहिले भारत हुँदै उनीहरू बाहिरिन्छन् ।
लागू औषध नियन्त्रण तथा कानुन कार्यान्वयन इकाइ प्रमुख हेमन्त मल्लका अनुसार हवाई र स्थलमार्गबाट नेपाल आएको हेरोइनलाई स्थलमार्गको उपयोग गर्दै चीन लगेर त्यहाँबाट युरोपमा पुर्‍याउने गरिएको छ । तस्करहरूले सिन्धुपाल्चोकको तातोपानी नाकालाई चीन निकासी गर्ने रुटका रूपमा उपयोग गर्ने गरेका छन् । मल्लले भने- 'हवाई मार्गमा भएको कडाइपछि अहिले नेपालमा भित्रिएको लागू औषध स्थलमार्गबाट चीन हुँदै युरोप भित्रिने क्रम बढेको छ ।'

पक्राउ परेका विदेशीहरूको संख्याले पुष्टि गरिरहेको छ- अफगानिस्तानमा उत्पादित हेरोइनलाई विश्वबजारमा पुर्‍याउन सहयोगी बनिरहेको छ नेपाल । पोल्यान्ड, जापान, नाइजेरिया, इरान, साउथ अफ्रिका, जर्मनी ड्रग माफियाहरू सक्रिय छन् नेपालमा । १९९१ देखि सन् २००५ सम्मको तथ्यांकअनुसार ११ सय २५ जना विदेशी पक्राउ परेका छन् ।
नेपालमा बसेर लागू औषधको ओसारपसार गर्ने नाइजेरियालीहरूको संख्या एकाएक बढेको छ । भारतीय नागरिकपछि लागू औषधमा पक्राउ पर्नेहरूमा नाइजेरियालीहरूको संख्या उल्लेख्य छ । मल्लले भने- 'नेपालमा मात्र हैन, भारतमा पनि अहिले नाइजेरियालीहरू लागू औषधको कारोबारमा बढी सक्रिय छन् । सन २००६ मा पक्राउ परेका १८ जना विदेशीमध्ये ६ जना नाइजेरियाका मात्र थिए ।
एसएसपी मल्ल ड्रग्सका माफियाले हरेक देशलाई ट्रान्जिट प्वाइन्ट बनाउने गरेको बताउँछन् । अन्तर्राष्ट्रिय गिरोहका लागि नेपाल सानो ट्रान्जिट प्वाइन्ट मात्र रहेको उल्लेख गर्दै उनले भने- 'पाकिस्तान, भारत, बंगलादेश, हङकङ, चीन आदि सबै देशलाई उनीहरूले ट्रान्जिट प्वाइन्ट बनाएका छन् । ती देशमा उनीहरूको चलखेल हेर्दा त हाम्रोमा त्यत्ति आत्तिहाल्नुपर्ने अवस्था छैन ।'

चरेसको बजार
विश्वबजारमा 'एक नम्बर' मा रहेको मानिन्छ नेपाली चरेस । अनुमानित तथ्यांकअनुसार नेपालको चरेसले विश्वबजारको मागको १० प्रतिशत पूरा गरिरहेको छ ।
हावापानीका कारण गुणस्तरीय चरेस उत्पादन हुने भएकाले नेपालमा चरेसका कुख्यात माफियाको चलखेल बढेको छ ।

जापानी याकुजा समूहका सदस्यहरू पक्राउ परेपछि चरेस ओसारपसारमा जापानको माफिया समूह नेपालमा सक्रिय रहेको रहस्य खुलेको थियो । १३ वैशाख, ०६० मा १० किलो सात सय ४० ग्राम चरेससहित आरिमा कातुस्साहिको, उमिमोता साइगो र इवाहोरी हाजिमा पक्राउ परेका थिए ।
नेपालमा वषिर्क कति चरेस उत्पादन हुन्छ ? कतै तथ्यांक छैन । तर, उत्पादनको ९० प्रतिशत चरेस विदेश निर्यात हुने गरेको अनुमान छ । सन् १९९२ देखि सन् २००७ सम्ममा प्रहरीले तीन हजार सात सय ९३ किलो चरेस बरामद गरेको थियो । सन् २००८ मा नौ सय ९३ किलो चरेस बरामद भएको थियो । भारत, रुस, श्रीलंका, बंगलादेश, जापान, स्विट्जरल्यान्ड, थाइल्यान्ड, अस्टि्रया, डेनमार्क, बेलायत र जापान नेपाली चरेसका बजार हुन् ।

प्रारम्भमा हातले मोलेर चरेसको निर्माण गर्ने गरिएको भए पनि अहिले व्यापारिक प्रयोजनका लागि गाँजाको बोट सुकाएर कुटी सल्लाको खोटोले टाँसेर निर्माण गरिन्छ । 'हातले माडेर बनाएको चरेसको मूल्य अत्यन्त महँगो हुन्छ,' मल्लले भने ।
लागू औषधको अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य नहुने उनको अनुभव छ । लागू औषधको गुणस्तर र देश हेरेर मूल्य तोकिने उनले बताए । नेपालमा किलोको चार हजारमा पाउने चरेसको भाउ भारत पुग्दा पाँच हजार र जापान पुग्दा १० हजार पुगिसकेको हुन्छ ।
नेपालमा गाँजाका बोटहरू स्वतः उम्रने र खेतीसमेत हुने गरेको छ । प्राकृतिक रूपमा हुम्ला, दार्चुला, बैतडी, डडेलधुरा, बझाङ, बाजुरा, डोटी, अछाम, जुम्ला, डोल्पा जाजरकोट, रोल्पा, रुकुम, सल्यान, बाग्लुङ, म्याग्दी र धादिङमा गाँजाको उत्पादन हुने गरेको छ । बारा, पर्सा, मकवानपुर, महोत्तरी, सिराहा, धनुषा, रुपन्देही, सप्तरी, रौतहट, नवलपरासी, चितवनमा कृत्रिम रूपमा समेत गाँजाको खेती हुने गरेको प्रहरीको भनाइ छ ।

चरेस उत्पादनका लागि प्रायः प्राकृतिक रूपमा उत्पादित गाँजाको उपयोग हुने गरेको एसएसपी मल्ले बताए । उनले भने- 'अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा राम्रो माग भएकाले तराईका केही जिल्लामा भारतीय लागू औषध व्यापारीहरूले जग्गा भाडामा लिएर खेती गर्ने गरेका छन् ।'
नेपाली चरेस हवाई मार्ग तथा स्थलमार्गबाट बाहिरिने गरेको छ । नेपाल, भारतको खुला सिमानालाई लागू औषधको अवैध कारोबार गर्नेले सुरक्षित र भरपर्दो मार्गका रूपमा उपयोग गर्ने गरेका छन् । उनीहरूले विभिन्न सवारी-साधनमार्फत, हुलाक तथा कार्गोद्वारा पठाउने चिठ्ठी तथा सामानमा लुकाएर तथा सुटकेसमा फल्स बटम हालेर चरेस निर्यात गर्ने गरेका छन् ।

नेपालमा उत्पादित चरेस भारत र चीन हुँदै तेस्रो मुलुकमा निर्यात हुने गरेको मल्ल बताउँछन् । नेपालको चरेस भारत, हङकङ जापान, नेदरल्यान्ड इन्डोनेसिया हुँदै त्यहाँबाट अमेरिका, क्यानडा, जापान, युरोपियन राष्ट्रहरू र अस्ट्रेलियासमेत पुग्ने गरेको छ । भारतसँग खुला सिमानाका कारण मुख्यतः चरेस भारतमा निकासी गरी जलमार्गबाट उल्लिखित देशहरूमा पुग्ने गरेको छ । थाइल्यान्डमा बस्ने केही लागू औषध व्यापारीले कुरियरका रूपमा नेपाली तथा केही अन्य विदेशी मूलका व्यक्तिलाई प्रयोग गरेर थाइल्यान्डसम्म चरेस झिकाउने गरेको अनुसन्धानका क्रममा खुलेको मल्लले बताए ।
तस्करहरूले चरेस र हेरोइन निर्यात गर्नका लागि विभिन्न उपाय अपनाउने गरेका छन् । उनीहरूले नेपालबाट निर्यात हुने स्पिकरभित्र लुकाउने, क्याप्सुल बनाएर हेरोइन निल्ने, बिस्कुट, चकलेटभित्र चरेस हाल्ने, टोपीभित्र चरेस लुकाउने, नोटबुक, चोकोफन, बिस्कुट आदिभित्र चरेस तथा सेतो हेरोइन लुकाई प्याक गरेको अवस्थामा अभियुक्तहरू पक्राउ पर्ने गरेका छन् ।

मेडिकल ड्रग्स
नेपालमा दुव्र्यसनीले प्रयोग गर्ने लागू औषधमा एकरूपता छैन । डिएसपी उदासका अनुसार युरोपतिरका दुव्र्यसनीहरू आफूले जे उपयोग गरिरहेको हो त्यही मात्र खान्छन, तर नेपालमा त एउटा पाएन भने त्यसको विकल्प खोजिहाल्छन् ।' नेपालमा मेडिकल ड्रग्सहरूको समेत बजार राम्रो देखिएको छ ।
हेरोइनको विकल्पमा नेपाली दुव्र्यसनीले ब्युप्रोनफिर्न, डाइजेपाम (टिडिजेसिक) अत्यधिक मात्रामा प्रयोग गर्ने गरेका छन् भने नाइट्रोजेपाम, फेन्सिडिल, बेन्जोडाइजेपाम, कोडिन, एभिल, फेनारगनको समेत प्रयोग गर्छन् । नेपाली दुव्र्यसनीले एम फेटामिन (यावा) को समेत प्रयोग गर्ने गरेको पाइन्छ । बर्मामा उत्पादित एम फेटामिन (यावा) नेपाली बजारका लागिभन्दा पनि तेस्रो मुलुकमा निकासीका लागि नेपाल भित्रिएको हो । नेपाली बजारमा एलएसडी र आइसड्रगसमेत फेला पर्न थालेका छन् ।

तथ्यांकअनुसार कुल दुव्र्यसनीमध्ये केमिकल ड्रग्सको उपयोग गर्नेहरूको संख्या ८६ प्रतिशत छ । ब्युप्रोनफिर्न र डाइजेपाम भारतको सीमावर्ती क्षेत्रमा सरल र सस्तो मूल्यमा पाइने हुँदा यसको दुव्र्यसनी बढेको प्रहरीको निष्कर्ष छ । सन् २००८ मा प्रहरीले सात हजार सात सय ८० फायल डाइजेपाम र दुई हजार पाँच सय ब्युप्रोनफिर्न बरामद गरेको थियो ।
१५-२९ वर्षबीचका झन्डै ६१ प्रतिशतले इन्जेक्सनका माध्यमबाट लागू औषध प्रयोग गर्छन् । मेडिकल ड्रग्सको मुख्य भूमि भारत रहेको प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् ।
http://www.nayapatrika.com

लागू औषधको राजधानी

श्रीधर खनाल
2009-01-24,Saturday




फरक पृष्ठभूमिका हजारौँ नागरिकहरू फरक-फरक प्रयोजनका लागि दिनहुँ काठमाडौं खाल्डोमा भित्रिन्छन् । र, उनीहरूकै भीडमा मिसिएर भित्रिन्छन्, प्रतिबन्धित लागू औषध । ती नागरिकलाई आफ्नो गन्तव्यमा पुग्न जति हतारो छ, उत्तिकै हतारो हुन्छ लागू औषधका प्याकहरूलाई 'सुरक्षित स्थान'मा पुग्न ।
लागू औषध राजधानीमा भित्र्याउने 'भरिया' का दुई वर्ग छन् । एउटा वर्ग मोटरमा गुडेर आउँछ सडकको बाटो । अर्को वर्ग जो हावा छिचोल्दै आउँछ, जहाजको बिजनेस क्लासमा बसेर । काठमाडौंको कुनै अखडामा यी दुई वर्गको भेट हुन्छ । अनि, पोकामा बेरिएर राजधानीमा भित्रिएको वस्तु एकाएक बहुमूल्य बन्छ । देशको पनि सिमाना नाघेपछि यसको मूल्य कहाँ
पुग्छ ? यी दुवै वर्गले सायदै भेउ पाउँछन् ।

राजधानी आउने गौँडा-गौँडामा रहेका सुरक्षाकर्मीको नाकैमुनिबाट दिनदिनै कसरी पार हुन्छ लागू औषध ? जानिफकारहरू भन्छन्, लागू औषध ओसारपसारमा प्रहरी स्वयंको अप्रत्यक्ष 'योगदान' छ । नियन्त्रणका नाममा प्रहरीले छिटफुट भरियाहरू पक्राउ गरे पनि यसमा संलग्न मुख्य व्यक्ति सधैं सुरक्षित छन् । एकजना भरिया पक्राउ परेपछि केही कुरा प्रहरीसित ओकल्छन्, तर त्यसभन्दा पहिल्यै कारोबारको नयाँ रुट बनिसकेको हुन्छ । धेरै ठाउँमा चेकिङको प्रक्रिया पूरा गरेरै काठमाडौंमा रहेका ग्राहकको सम्पर्कसम्म लागू औषध पुर्‍याउने काममा सवारी चालकको समेत संलग्नता रहेको पाइन्छ ।
प्रहरी र लागू औषधका व्यापारीबीच चल्ने यस लुकामारीमा काठमाडौंका ५० हजार कर्णधारहरूको भविष्य निचोरिएको छ ।

वीरगन्जदेखि काठमाडौंसम्म
कुनै वेला ना २ ख ३०२२ नम्बरको ट्रक-चालक थिए, लकबहादुर तामाङ । अहिले उनी डिल्लीबजार सदरखोरमा छन् । अहिले एउटा अपराधीका रूपमा पीडादायी जीवन बिताइरहेका लामाको धन्दा त्यसवेला ड्राइभरको भेषमा लुकेको थियो । वीरगन्जबाट काठमाडौं आउँदा हरेक पटकजसो लागू औषध बोक्थे उनी ।
काठमाडौं आउनासाथ सम्बन्धित व्यक्तिलाई फोन गर्थे । 'माल' आएको जानकारी पाएपछि लामाले भनेको ठाउँमा आइपुग्थे क्रेता । पैसाको बिटो लिएर लामा फेरि माल लिन वीरगन्ज फर्किन्थे ।
वीरगन्ज र काठमाडौंबीचका दूरीमा अहिले धेरै लकबहादुर थपिएको प्रहरीको अनुमान छ । तर, आवश्यक सूचनाका अभावमा अनुमानलाई वास्तविकतामा बदल्न नसकिएको उसको भनाइ छ ।

काठमाडौंलाई केन्द्र बनाएर गिरोहले व्यापार बढाएको बढाएकै छ । यही फेरोमा प्रहरी र अदालतले समेत प्रश्न खेप्नुपरेको छ ।
लकबहादुर कसरी समातिए ? उनकै शब्दमा- किन्न आउने मानिसले नै प्रहरीमा खबर गर्‍यो । २१ फागुन, ०६४ मा कोटेश्वरबाट लकबहादुर पक्राउ परेका थिए । उनले ग्राहकका भेषमा आएको प्रहरीलाई दिन माल निकाले । उनीसित थियो, बुपिनफिर्ल र डाइजिपाम । नेपालमा प्रतिबन्ध लगाइएका यी दुई औषधिका दुई हजार पिस र क्याप्सुल भारतको जोगबनीबाट वीरगन्ज हुँदै काठमाडौं आएका थिए ।
वीरगन्जका सूर्य भन्ने व्यक्तिले आफूलाई लागू औषध काठमाडौं पुर्‍याउन दिएको लकबहादुर बताउँछन् । उनले भने, '६ हजार भाडा दिन्छु भनेपछि मैले सामान ल्याइदिएको थिएँ ।'

काठमाडौंमा प्रयोग हुने डाइजिपाम, फेन्सिडिलजस्ता लागू औषध मात्र हैन हेरोइनसमेत नेपाल-भारतका विभिन्न सिमाना हुँदै काठमाडौं आउने गरेको छ । देवानन्द बैठा वीरगन्जबाटै खैरो हेरोइन लिएर काठमाडौं आए । बाफलमा ग्राहक कुरेर बसेको अवस्थामा उनी पक्राउ परे ।
बैठाले काठमाडौं आउन रात्रिबस प्रयोग गरेका थिए । गौरी नामकी महिलालाई ६१ हजार रुपैयाँमा बेच्ने निर्णय भएपछि नुर आलमले बैठालाई काठमाडौं पठाएका थिए । माल र ग्राहकको सम्पर्क नम्बर लिएर काठमाडौं आएका बैठाले ६ महिनादेखि हेरोइनको कारोबारमा संलग्न भएको स्विकारेका छन् ।

वीरगन्जमा सोनालाल पण्डित र नुर आलमको समूहका सदस्य रहेका बैठाले दिएको हुलियाका आधारमा पनि प्रहरीले उक्त समूहका अरू सदस्यलाई पक्राउ गर्न सकेन । वीरगन्जमा रहेको ०५१५३०९०२ मा फोन गरेर हेरोइन मगाउन सकिने बैठाले प्रहरीलाई जानकारी दिएका छन् ।
काठमाडौंको ज्ञानेश्वरमा ग्राहकको प्रतीक्षामा रहेका रमेश आलेले पनि वीरगन्जबाट खैरो हेरोइन किनेर ल्याए । सात ग्राम खैरो शर्माजी भन्ने व्यक्तिबाट पाँच हजार रुपैयाँमा किनेेको उनले बताए । उनले उक्त हेरोइन नेपालमा दुव्र्यसनीलाई बेच्न थालेको पनि उल्लेख गरे ।
काठमाडौंमा धेरैजसो खैरो हेरोइन वीरगन्जको बाटो भएर आउने गरेको लागू औषध कानुन कार्यान्वयन इकाइका प्रहरीहरू बताउँछन् । नेपालमा रहेका दुव्र्यसनीहरूलाई बेच्न सामान्यदेखि ठूलो परिमाणको हेरोइन यही बाटो भएर काठमाडौं आउने गरेको छ ।

काठमाडौंदेखि अबुधाबीसम्म
पाकिस्तानी नागरिक महम्मद हुसेन तेस्रोपटक लागू औषध लिएर काठमाडौंबाट अबुधाबी जान लाग्दा पक्राउ परे । पुतलीसडकको तिरुपती होलिडे इनमा बसेका हुसेनलाई माल सप्लाइ गर्थे व्यापारी जगदीशप्रसाद राणा सरिया । भारतीय नागरिक सरिया नेपालमा २५ वर्षदेखि व्यापारिक कारोबारमा संलग्न थिए । देखिने कारोबार भए पनि उनी गोप्य रूपमा कालो धन्दा गर्थे । क्यासिनो जानु उनको दैनिकीको एक भाग थियो ।

एभरेस्ट क्यासिनो सरियाको कालो कारोबारका बारेमा सम्पर्क स्थापित गर्ने ठाउँ थियो । त्यहीँ भारतीय नागरिक शक्ति सेहगलसँग उनले व्यापारका बारेमा कुरा गरेका थिए । उनको यस कारोबारमा दीपक लामा तामाङ नाम गरेका ड्राइभरले सहयोग गर्दै आएका थिए । सरियाले दुई पटकसम्म हुसेनलाई १९ र २५ किलो साइकोट्रोपिक वार्पिडोन नामक लागू औषध दिएका थिए । हुसेनले सो औषधि अबुधाबीमा बेच्दै आएका थिए ।

नेपालदेखि अबुधाबीसम्मको यो यात्रा निकै जमेको थियो । अबुधाबीमा लागू औषध पुर्‍याएर हुसेन लाहोर पुग्थे । लाहोरबाट काठमाडौं र फेरि अबुधाबी । नेपालमा माल तयार भएको थाहा पाउनासाथ उनी हान्निएर काठमाडौं आउँथे । ०५९ सालमा कालोबजारी गरेको अभियोगमा मुद्दा खेपिसकेका सरियाका नेपालमा पशुपति मार्केटिङ र पशुपति बिजनेस हाउस गरेर दुईवटा र्फम छन् ।
अनुसन्धानका क्रममा प्रहरीले संकलन गरेको एक सयजति बैंक स्टेटमेन्टको चाङले पनि सरियाको आर्थिक हैसियत झल्काउँछ । काठमाडौंबाट विदेशमा लागू औषध पठाउने खानदानी व्यापार हुने गरेको अर्को उदाहरण हो सरियाले प्रहरीलाई गरेको अफर । प्रहरीलाई उनको समूहले तीन करोड रुपैयाँ दिने बताएको थियो ।

जेलभित्रै बन्छ योजना
इन्टरनेसनल ब्ल्याक स्पाइडरको नाम कुनै वेला काठमाडौंमा चर्चित बनेको थियो । सो समूहले लामो समयसम्म काठमाडौंमा धनी र प्रतिष्ठित व्यक्तिहरूलाई फोन गरेको भरमा पैसा उठाउँदै आएको थियो ।
काठमाडौं मेडिकल कलेजका सञ्चालक डा. हेमांग दीक्षितलाई गोली प्रहार गरेपछि उक्त समूह नेपालमा बस्न नसक्ने अवस्थामा पुग्यो । डा. दीक्षितलाई गोली प्रहार गरेपछि उक्त समूहलाई खोज्न प्रहरी सक्रियता बढ्यो । सम्भावित घटनाको आँकलन गरेर समूहका सदस्यले नेपाल छाडे । भारतका रक्सौल क्षेत्रमा बसेर फोन गरेका भरमा नेपाली व्यवसायीले पैसा दिन छाडेपछि समूहका सदस्यलाई आच्छु-आच्छु पर्‍यो । आर्थिक समस्याबाट मुक्त हुने बाटो पत्ता लगाए, सन्दीप पाठकले ।

पाठकले धनी हुने नयाँ कारोबारमा लागू औषधको क्षेत्र छाने । आफ्नो समूहका सदस्यलाई उनले हेरोइन बोकाएर काठमाडौं पठाए । फोनमार्फत काठमाडौंमा हेरोइन किन्ने व्यवस्था मिलाएका थिए । उनीहरूले भारतमा नभएर वीरगन्जमै खैरो हेरोइन किनेका थिए । पाठकको निर्देशनअनुसार पाइन्टका सबै खल्तीमा केही ग्राम हेरोइन राखेर उक्त समूह काठमाडौं आएको थियो । तर, हेरोइनको नयाँ व्यापारको सुरुवातमै पाठकको समूह प्रहरी नियन्त्रणमा पुग्यो । गोंगबुमा रहेको नयाँ बसपार्कबाट उक्त समूहका पाँच सदस्यलाई पक्राउ गरिएको थियो । नयाँ कारोबारमा ब्ल्याक स्पाइडरको पहिलो परीक्षण असफल भयो ।
जेलमा थुनिएकै अवस्थामा समेत लागू औषध कारोबारको योजना बनाउनेको संख्या प्रशस्त छ । २१ फागुन, ०६४ मा पक्राउ परेका अशोक शाह दुई वर्ष जेल बसेर निस्केपछि पुरानै पेसामा फर्के ।
जेलमा बस्दा उनको सम्पर्क वीरेन्द्र क्षेत्रीसँग भयो । उनी पनि लागू औषध मुद्दामा जेल परेका थिए । जेलमा गाँसिएको मित्रता बाहिर निस्केपछि साझेदारीमा परिणत भयो ।

लागू औषध कानुन कार्यान्वयन इकाइका प्रमुख हेमन्त मल्ल जेलमा योजना मात्र नभई हेरोइन कारोबारसमेत हुने गरेको स्विकार्छन् । उनले भने, 'जेलमा रहेका व्यक्तिको समेत हेरोइन कारोबारमा संलग्नता हामीले पुष्टि गरेका छौँ ।'
भारतमा बसेर अपहरणको तानाबाना बुनेको अभियोगमा प्रहरी नियन्त्रणमा पुगेका अमर टन्डन क्यानडा जाने तर्खरमा थिए । भारतको नयाँ दिल्लीमा उनलाई नेपाल प्रहरीले पक्राउ गर्‍यो । गुल्मी जिल्लामा पुख्र्यौली घर भएका टन्डनले भारतको मुम्बईमा बसेर दुई नम्बरी धन्धा सिकेका थिए । अपहरणभन्दा पहिला उनी लागू औषधको कारोबार गर्थे । क्यानडा गएर सोही धन्दालाई सुचारु गर्ने उनको योजना थियो ।

चरेस कारखाना
चर्चित अपराधी चाल्र्स शोभराजले कुनै समयमा भनेका थिए, 'नेपालमा रहेको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट म सजिलै हात्तीसमेत पास गराइदिन सक्छु ।' यस कुरालाई प्रमाणित गरिदए, चरेस तस्कर पूर्णलाल श्रेष्ठले । काठमाडौंको बालाजुमा चरेस कारखानासमेत खोलेका श्रेष्ठ नेपालबाट अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा चरेस पठाउने काममा संलग्न थिए ।
०५४ सालमा बालाजुमा चरेस कारोबार गर्नका लागि श्रेष्ठको समूहले २० हजार रुपैयाँमा घर भाडामा लिएको थियो । लागू औषधको कारोबारमा मास्टर माइन्ड श्रेष्ठ त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाटै पाँच सय ७६ किलो चरेस क्यानडा पठाउन सफल भए ।

एउटा व्यापारिक र्फमका नामबाट श्रेष्ठको समूहले अन्तर्राष्ट्रिय कार्गो बुकिङ गरेको थियो । श्रेष्ठले बनाएको योजनाअनुसार चरेसको पाता उलन ज्याकेटमा प्याक गरियो । यसका लागि नेपाली बजारमा पाइने सबैभन्दा राम्रो ज्याकेटको प्रयोग गरिएको थियो । ज्याकेटलाई सानदार बाकसमा प्याक गरियो । बाकसको बाहिर क्यानडामा सामान बुझ्नेको नाम थियो भने नामको तल हस्तकलाका सामान भएको विवरण ।

श्रेष्ठका सहयोगी सीताराम कँडेलका अनुसार यसरी प्याक गरिएको ३१ बाकस सामान १३ पुसमा विमानस्थलको कार्गो कक्षमा विधिवत् बुक गरियो । सामानको प्रज्ञापनपत्र तयार गर्ने काममा विमानस्थलका कर्मचारीले समेत सक्दो सहयोग गरे । २९ पुसमा नेपाल वायुसेवा निगमको जहाजले उक्त सामान उडायो । त्यसपछि श्रेष्ठले नयाँ टोयटा कार किने ।
काठमाडौंबाट उडेको नेपाल वायुसेवाको जहाज जापानको ओसाका विमानस्थलमा अवतरण गर्‍यो । नियमअनुसार ओसाकामा नेपालबाट गएको कार्गोको जिम्मा एयर क्यानडाले लियो । नेपालबाट उडेको सामान क्यानडाको टोरेन्टो विमानस्थल पुग्यो । त्यहाँको विमानस्थलमा सामान जाँच गर्दा रातो बत्ती बल्यो । प्रहरीले बाकस फुटाएर सामानको परीक्षण गर्दा थाहा लाग्यो— उलन ज्याकेटभित्र निकै मिलाएर राखिएको थियो चरेस । त्यतिवेलासम्म नेपालका अधिकारीले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट यति ठूलो परिमाणमा चरेस सप्लाइ भएको छ भन्ने पत्तो पाएका थिएनन् ।

१७ जनवरी, १९९८ मा क्यानडाको विमानस्थलमा चरेस बरामद भएपछि क्यानडा सरकारले नेपाल सरकारलाई जानकारी गरायो । क्यानडा सरकारले लेखेको पत्र पाएपछि मात्र नेपाल सरकारका प्रतिनिधि झसंग भए । त्यसपछि कार्गो बुक भएको ठाउँ खोज्न थालियो ।
प्रहरी अनुसन्धानपछि काठमाडौं जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर भयो । मुद्दा दायर गर्ने क्रममा उक्त लागू औषध काण्डमा संलग्न व्यक्तिहरू नभेटिएका कारण ८ वैशाख, ०५७ मा काठमाडौं जिल्ला अदालतले मुद्दा मुल्तबीमा राख्यो । सो चरेस काण्डका प्रमुख योजनाकारलाई अहिलेसम्म पनि प्रहरीले भेट्टाउन सकेको छैन ।

प्रहरीले भेट्टाउन नसकेको यो समूह अहिलेसम्म पनि चरेसको व्यापारमा संलग्न रहेको देखिन्छ । १७ साउन, ०६५ मा प्रहरीले बा १ ज ५६४६ नम्बरको भाडाको ट्याक्सी पक्राउ गर्‍यो । उक्त ट्याक्सीका चालक बलबहादुर कार्कीले धादिङको पानीघाटबाट पाँच हजार भाडामा चरेस बोक्ने गरेको बयान दिएका थिए । कार्कीले एक सय ८९ किलोको तीन सय ७८ पाता चरेस काठमाडौं ल्याएका थिए । रामचन्द्र कार्कीको संलग्नतामा भएको उक्त चरेस ओसारपसारमा जोडिए अग्निकुमार भट्टचन, सुरेश राउत र पूर्णलाल श्रेष्ठ । अन्तर्राष्ट्रिय गिरोहका सदस्य रहेका श्रेष्ठको समूहलाई कार्कीले चरेस सप्लाइ गरेको बताए । यस समूहले क्यानडा, डेनमार्क र जापान चरेस पठाउने गरेको समेत कार्कीले खुलासा गरेका छन् । १० वर्षभन्दा लामो समयसम्म चरेस सप्लाइका काममा संलग्न भएको यस समूहका बारे प्रहरीसँग थप जानकारी छैन ।

चोखो छैन अदालत
जगदीशप्रसाद राणा सरिया अहिले थुनामा रहेका सबैभन्दा खानदानी लागू औषध तस्कर हुन् । उनको मुद्दा अहिले अदालतमा विचाराधीन छ । ठूलो संख्यामा भारतीय मारवाडी समूह सरियालाई निरपराध प्रमाणित गर्न चाहन्छ ।
यसभन्दा पहिला अदालतबाटै रबिन्सन र डिबी गुरुङले यस्तो प्रमाण पाइसकेका छन् । सर्वोच्च अदालतका तत्कालीन न्यायाधीश तथा वर्तमान उपराष्ट्रपति परमानन्द झाले डिबी लामाको बयानलाई आधार बनाएर रबिन्सन चरेस काण्डमा संलग्न नभएको प्रमाणित गरिदिएका थिए । डिबीले सेरामिक्सका भाँडाकुँडा निकासी गर्ने नाममा प्याक गरिएको बाकसमा फल्स बटन लगाएर लागू औषध राखेका थिए ।

कार्गो कनेक्सनमा क्यानडा पठाउन बुकिङ भएपछि कार्गो सञ्चालकले प्रहरीलाई खबर गरेका थिए । २२ बाकसमा ६ सय ६९ किलो चरेस भेटिएपछि पक्राउ परेका डिबी लागू औषध कारोबारमा संलग्न नभएको फैसला गरिदिए न्यायाधीश झाले । तर, गुरुङका कोठामा क्यानडामा चरेस पाउने पार्टीको ठेगाना पि्रन्ट भएको कागज भेटिएकाले नौ लाख धरौटी लिने निर्णयसमेत गरेर झाले धेरैलाई अचम्ममा पारे ।

गोर्डन विलियम रबिन्सनको मुद्दामा अदालततले विवादास्पद नजिर बनायो । सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश कृष्णकुमार बर्मा र बलिराम कुमारले गरेको फैसलाले 'रबिन्सनको जुत्ता खोलेको कुरा मुचुल्कामा नभएकाले उनलाई निर्दोष मान्ने' निर्णय गरेको छ । १ भदौ, ०५८ मा रबिन्सनका जुत्ता र ब्यागबाट प्रहरीले दुई किलो तीन सय १५ ग्राम हेरोइन बरामद गरेको थियो ।

गैरकानुनी रूपमा लागू औषध ओसार-पसारको अभियोगमा सन् २००८ मा जिल्ला अदालतमा ७८ मुद्दा दर्ता भएका छन् । अघिल्लो वर्ष ७९ मुद्दा दर्ता भएका थिए । अपराधको यो यात्रा कहाँ गएर रोकिएला ?

१७ वर्षीया युवती विवाह गर्दा ७० वर्षीय वृद्धको बिचल्ली

प्रदीप पाण्डेय/नयाँ पत्रिका
दाङ, ८ माघ

घर-घरमा स्वस्थानी कथावाचन हुँदै गर्दा १७ वर्षीया युवती बिहे गरेका दाङका ७० वर्षे वृद्ध वीरबहादुर ओली भने बेमेल बिहेकै कारण सबै सम्पत्ति गुमाउनुपरेको बिलौना गर्दै हिँडिरहेका छन् ।

७० वर्षीय वृद्ध शिव भट्टले सात वर्षीया गोमालाई बिहे गरेको रोचक प्रसंग स्वस्थानी कथामा भए पनि दाङ बिजौरी- ३ मणिकापुरका ओलीको कथा भने त्यत्तिकै विरक्तलाग्दो छ ।

बुढेसकालमा सहयोग होला भनेर आफ्नै गाउँकी १७ वर्षकी मीना रावतसँग बिहे गरेका ओली त्यतिवेला झस्के जतिवेला मीनाले त अरूसँगै बिहे गरिसकेको चाल पाए । ओलीले भने, 'मीनाका बाबु-छोरी मिलेर मेरो भएभरको सम्पत्ति कुम्ल्याए ।'

वीरबहादुरले ०६० सालमा दाङ बिजौरी- २ सक्रामनिवासी डिल्लीबहादुर रावतकी छोरी मीनासँग वैवाहिक जीवन सुरु गरे । कन्या भनेर विवाह गरेका वीरबहादुरले पछि थाहा पाए, उनी त रोल्पा पोइल गएर घर नगरी माइतै बसेकी रहिछिन् ।

लाखौँ नगद खेलाएका धनीमानी वीरबहादुर गाउँकै नातिनीजस्ती कन्या पाएकामा मख्ख भएर छोरा-बुहारीलाई समेत अंश नदिई नयाँ ससुरा डिल्लीबहादुरलाई पैसा दिन थाले । गाउँकै चलाख डिठ्ठा भनेर चिनिने ससुरा डिल्लीबहादुरले 'तपाईं अब भैरहवामा बस्नुस्, हामी घर हेर्छौं' भनेर सबै पैसा कुम्ल्याएको वीरबहादुरले बताए ।

'जीवनसंगिनी भनेर सबै मीनाकै नाममा गरिदिएँ, एक वर्षभित्र सबै सम्पत्ति कुम्ल्याइसकेपछि अदालतमा मुद्दा पो हालिछ मोरीले ।' मुद्दा हालेर बाबु-छोरी बेपत्ता भएपछि आफू श्रीमतीको खोजीमा भौँतारिएको उनले बताए । डिठ्ठा डिल्लीबहादुर छोरी जन्माइसकेकी श्रीमतीलाई समेत कुमारी प्रमाणित गरेर कानुनलाई समेत चुनौती दिने दाङका चर्चित व्यक्ति हुन् ।
बिहे भएको एक वर्षसम्म मीनासँग निकै राम्रो सम्बन्ध कायम रहेको र एक वर्षपछि श्रीमती र ससुराले सबै सम्पत्ति लिएर आफूलाई अलपत्र पारेको वीरबहादुरले बताए । ससुरा र श्रीमतीले नगद, गरगहना र जग्गा गरी २४ लाख लगेको उनले बताए । डिठ्ठाले छोरी लुकाएको दाबी वीरबहादुरको छ । ७० वर्षको हुँदा १७ वर्षकी युवती विवाह गरेका वीरबहादुरले श्रीमतीको नागरिकता बनाई विवाह-दर्तासमेत गरिसकेका छन् ।

डिल्लीबहादुर साथी भएकाले भेट हुँदा दुःखको कुरा सुनाएपछि छोरी मीनासँग आफ्नो विवाह गरिदिएका थिए । छोरीसँग विवाह गरिदिनुपूर्व नै डिल्लीबहादुरले पटक-पटक गरी १० लाख रुपैयाँ लिएको उनले बताए । 'बुढेसकालमा सहारा खोज्दा घर न घाटको भइयो,' वीरबहादुरले भने, 'छोरा-बुहारी हुँदाहुँदै श्रीमतीले स्याहार गर्ली भनेको त उल्टै ठगेर भागी ।' श्रीमती र ससुराले सबै सम्पत्ति लगेपछि उनी अहिले भाइका घरमा शरणार्थी जीवन बिताइरहेका छन् । उनले भने, 'छोराबुहारी हुँदाहुँदै कान्छी ल्याएँ, उनीहरूले अलपत्र बनाएपछि भाइसँग बस्न बाध्य छु ।'

दाङमा हुने गरेका धेरैजसो कार्यक्रम र पत्रकार-सम्मेलनमा पुगेर आफूलाई न्याय दिलाइदिन अनुरोध गर्ने वीरबहादुर ससुरा र श्रीमतीले जति रकम खाए पनि श्रीमतीसँग बस्ने व्यवस्था मिलाइदिन सबैसँग अनुरोध गर्छन् । भन्छन्, 'आजसम्म जे भयो, भयो बुढेसकालमा श्रीमतीसँगै बस्न पाए हुन्थ्यो ।' ०६१ सालमा मीनाले वीरबहादुरसँग छोडपत्र र अंश माग गर्दै जिल्ला अदालत दाङमा मुद्दा हालेकी छिन् । अदालतमा मुद्दा चलिरहे पनि मीना एकपटक पनि तारेख बोक्न अदालत आएकी छैनन् । उनको तारेखमा उनकी आमा वा आफन्त आउने गरेका छन् ।

मीनाका बुबा डिल्लीबहादुरका नाममा समेत दर्जनौँ मुद्दा परिसकेका छन् । जेठी श्रीमतीलाई श्रीमतीका रूपमा नस्विकारेपछि उनलाई गाउँमा सार्वजनिक रूपमा बहिस्कारसमेत गरिएको छ ।

Foreign Missions in Nepal

His Excellency Mr. Graeme Lade
Ambassador
Australian Embassy, Suraj Niwas
Bansbari, Kathmandu
Tel: 4371 678
Fax: 4371 533

His Excellenct Mr. Imtiaz Ahmed
Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary
Embassy of the People's Republic of Bangladesh
Ring Road, Maharajgunj, Kathmandu
Tel: 4372 843, 4370 438, 4373 265
Fax: 4373 265

His Excellency Mr. Qiu Guohong
Ambassador
Embassy of the People's Republic of China
Baluwatar, Kathmandu
Tel: 4419 053, 4411 740, 4415 383
Fax: 4414 045

His Excellency Mr. Finn Thilsted
Royal Danish Ambassador
Royal Danish Embassy
Lazimpat, Kathmandu
Tel: 4413 010
Fax: 4411 409

His Excelency Mr. Abdelhamid Mahmoud Soliman
Ambassador
Embassy of the Arab Republic of Egypt
Naya Bazar Chowk, Saibu Bhaisepati, Lalitpur
Tel: 5560166, 5590544
Fax: 5592661 Mrs. Pirkko-Liisa Kyostilia

Charge d'Affaires a.i.
Embassy of Finland
17, Bansidhar Marg, Bishalnagar Chowk, Kathmandu
Tel: 4416 636, 4417 221
Fax: 4416 703

His Excellency Mr. Gilles-Henry Garault
Ambassador
Embassy of the French Republic
Lazimpat, Kathmandu
Tel: 4412 332
Fax: 4419 968

Her Excelency Ms. Verena Grafin von Roedern
Ambassador
Embassy of the Federal Republic of Germany
Gyaneshwar, Kathmandu
Tel: 4412 786
Fax: 4416 899

His Excellency Mr. Rakesh Sood
Ambassador
Embassy of the Republic of India
336 Kapurdhara Marg, Kathmandu
Tel: 4411 408, 4428 244 (O)

His Excellency Mr. Dan Stav
Ambassador
Embassy of the State of Israel
Lazimpat, Kathmandu
Tel: 4411 811, 4413 419
Fax: 4413 920

His Excellency Mr. Jang Yong Chol
Ambassador
Embassy of the Democratic People's
Republic of Korea, Jhamsikhel, Lalitpur
Tel: 5521855
Fax: 5525394

His Excellency Mr. Hong Sung-mog
Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary
Embassy of the Republic of Korea
Red Cross Marg, Tahachal, Kathmandu

His Excellency U Aung Khin Soe
Ambassador
Embassy of the Union of Myanmar
Chakupat, Patan Gate, Lalitpur
Tel: 5521 788, 5524 788
Fax: 5523 402

His Excellency Mr. Ilankonav Kolandavelu
Ambassador
Embassy of Malaysia
3rd Floor, Block 'B' Kartmachari Sanchaya Kosh Bhavan
Pulchowk, Lalitpur

His Excellency Mr. Thor Gislesen
Ambassador
Royal Norwegian Embassy
Pulchowk, Lalitpur
Tel: 55445307

His Excellency Mr. Syed Abrar Hussain
Ambassador
Embassy of the Islamic Republic of Pakistan
Maharajgunj, Chakrapath, Kathmandu
Tel: 4374 024
Fax: 4374 012

His Excellency Mr. Andrey Leonivich Trofimov
Ambassador
Embassy of the Russian Federation
Baluwatar, Kathmandu
Tel: 4412 155, 4411 063
Fax: 4416 571

His Excellency Mr. Amaralal Sumith Nakandala
Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary
Embassy of the Democratic Socialist
Republic of Sri Lanka, Chundevi Marg,
Maharajung, Kathmandu
Tel: 4720 623, 4721 381
Fax: 4720 128

Her Excellency Mrs. Vanvisa Thamrongnavasawat
Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary
Royal Thai Embassy
Bansbari, Kathmandu

His Excellency Dr. Andrew Rotely Hall
Ambassador
Embassy of the United Kingdom
Lainchaur, Kathmandu
Tel: 4410 583, 4411 281, 4411 590, 4414 588
Fax: 4411789

Her Excellency Ms. Nancy J. Powell
Ambassador
Embassy of the United States of America
Maharajgunj, Kathmandu.
Tel: 4007200
Fax: 4007272

His Excellency Mr. Tatsuo Mizuno
Ambassador
Embassy of Japan
Panipokhari, Kathmandu
Tel: 4426680
Fax: 4414101
Email: comjpn@mos.com.np

Contact Directory of Ministries of Nepal

Ministry of Home Affairs
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4211261, 4211212, 4211274, 4211249, 4211224
Fax: 977-1-4211264
POBox:
Email: homegon@wlink.com.np
Web: www.moha.gov.np


Ministry of Culture, Tourism and Civil Aviation
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4232411, 4222846, 4228847, 4216372
Fax: 977-1-4227758
POBox:
Email: motca@ntc.net.np
Web: www.tourism.gov.np


Ministry of Defense
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4211290, 4211289
Fax: 977-1-4211294
POBox:
Email: mod@mos.com.np
Web: www.mod.gov.np


Ministry of Education and Sports
Keshar Mahal, Kathmandu
Tel: 977-1-4412804
Fax: 977-1-4418191
POBox:
Email: infomoe@most.gov.np
Web: www.moe.gov.np


Ministry of Finance
Singha Durbar, Kathmandu, Nepal
Tel: 977-1-4211412, 4211338
Fax:
POBox:
Email: admindivision@mof.gov.np
Web: www.mof.gov.np


Ministry of Foreign Affairs
Maharajgunj, Kathmandu
Tel: 977-1-4416011, 4416012, 4416013, 4416014, 4416015
Fax: 977-1-4416016
POBox:
Email:
Web: www.mofa.gov.np


Ministry of Forests and Soil Conservation
Singh Durbar, Kathmandu, Nepal
Tel: 977-1-4262428
Fax: 977-1-4223868
POBox:
Email: mfscmed@ntc.net.np
Web: www.mofsc.gov.np


Ministry of General Administration
Singha Durbar, Kathmandu, Nepal
Tel: 977-1-4245367, 4245368, 4245369
Fax: 977-1-4242138
POBox:
Email:
Web: www.moga.gov.np


Ministry of Health and Population
Ramshah Path, Kathmandu
Tel: 977-1- 4262802, 4262543
Fax: 977-1-4262896, 4262468, 4262935
POBox:
Email:
Web: www.moh.gov.np


Ministry of Agriculture and Cooperatives
Harihar Bhawan, Lalitpur
Tel: 977-1-5522248, 5525617
Fax: 977-1-5522258
POBox:
Email: agroinfo@wlink.com.np
Web: www.moac.gov.np


Ministry of Industry, Commerce and Supplies
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4230967, 4246246, 4226686
Fax: 977-1-4220319, 4225594
POBox:
Email: moc@wlink.com.np
Web: www.moics.gov.np


Ministry of Information & Communication
Singh Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4220150, 4223811
Fax: 977-1-4227310
POBox:
Email: moichmg@ntc.net.np
Web: www.moic.gov.np


Ministry of Labour & Transport Management
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4247842, 4241963, 4240794
Fax: 977-1-4256877
POBox:
Email:
Web: www.moltm.gov.np


Ministry of Land, Reform and Management
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4248797
Fax: 977-1-4220108
POBox:
Email: lrm@most.gov.np
Web: www.molrm.gov.np


Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4223727, 4224633, 4220672
Fax: 977-1-4220684
POBox:
Email: molaw@wlink.com.np
Web: www.moljpa.gov.np


Ministry of Physical Planning and Works
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4227280
Fax: 977-1-4228420
POBox:
Email: moppwnp@ntc.net.np
Web: www.moppw.gov.np


Ministry of Local Development
Sri Mahal Pulchowk, Lalitpur
Tel: 977-1-5521727, 5521728, 5521731
Fax: 977-1-5522045
POBox:
Email: info@mld.gov.np
Web: www.mld.gov.np


Ministry of Environment, Science and Technology
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4244609, 4247391
Fax: 977-1-4225474
POBox:
Email: info@most.gov.np
Web: www.moest.gov.np


Ministry of Water Resources
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4211511, 4211426
Fax: 977-1-4227536
POBox:
Email: mowr@most.gov.np
Web: www.mowr.gov.np


Ministry of Women, Children and Social Welfare
Singha Durbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4241728, 4241551
Fax: 977-1-4241516
POBox:
Email: mowcsw@ntc.net.np
Web:


Ministry of Peace and Reconstruction
Singhdurbar, Kathmandu
Tel: 977-1-4211189, 4211090, 4211176, 4211092
Fax: 977-1-4211186, 4211173
POBox:
Email: info@peace.gov.np
Web: www.peace.gov.np

Friday, January 23, 2009

मोबाइल प्रिन्टर


सुरेन्द्र पौडेल
surendrapaudel@hotmail.com

काम उही तर गुणस्तर अझ बढी। प्रविधिका दृष्टिले केही विकसित र काम गर्न अझ सहज। ँमोबाइल प्रिन्टर’ को आगमनले यही अनुभूति दिलाएको छ उपभोक्तालाई। डेक्सटप प्रिन्टरबाट अब उपभोक्ता मोबाइल प्रिन्टरतर्फ मोडिँदै छन्।
तार फिँजाइराख्नु नपर्ने, कम्प्युटरको आवश्यकता पनि नपर्ने, सीधै मोबाइल तथा क्यामराबाट प्रिन्ट दिन सकिने । पूर्ण रूपमा बेतार -वायरलेस) प्रविधि। आवश्यक परे कम्प्युटर तथा ल्यापटपबाट पनि सहजै प्रिन्ट दिन सकिन्छ तारको प्रयोग नगरी नै।

मोबाइल प्रिन्टरको जन्म भर्खरै भएको हो। यसैले धेरैलाई यो नौलो लाग्नु स्वाभाविक हो। सूचनाप्रविधिसम्बन्धी विश्वप्रसिद्ध अन्तर्राष्ट्रिय दुई कम्पनी ह्विलेट-प्याकार्ड -एचपी) र क्याननले यसको विकासमा लगातार प्रयास गर्दै आएका थिए। क्याननले केही पहिले नै मोबाइल प्रिन्टर बजारमा ल्याएको थियो भने एचपीले गएको हप्ता मात्र यसलाई बजारमा ल्याएको छ। यसले अब परम्परागत प्रिन्टरलाई चुनौती मात्र दिने होइन, पूर्ण रूपमा विस्थापित गर्ने आँकलन प्रविधिपण्डितले गरेका छन्।

आकारमा सानो, बोकेर हिँड्न सजिलो, विद्युत् नभएमा ब्याट्रीबाट काम चलाउन सकिने, तारको प्रयोग गर्नुनपर्ने, उच्च गुणस्तरको प्रिन्ट, छिटोछरितो आदि विविध विशेषताका कारण छिट्टै नै यसले परम्परागत प्रिन्टरलाई विस्थापित गर्ने विश्वास धेरैको छ।

एचपीले गएको हप्ता एकसाथ बजारमा ल्याएका तीन प्रकारका मोबाइल प्रिन्टरमा एच ४७०, एच ४७० बी र एच ४७० डब्ल्यूबीटी मोडल रहेका छन्। एचपीले यी प्रिन्टरको मूल्य २ सय २४ देखि ३ सय १४ अमेरिकी डलरसम्म निर्धारण गरेको छ। प्रविधिविज्ञले एचपीका तीन मोबाइल प्रिन्टरमध्ये एच ४७० डब्ल्यूबीटीलाई सबैभन्दा उत्कृष्टको दर्जा दिएका छन्।

एच ४७० डब्ल्यूबीटीमा महत्त्वपूर्ण पोर्टहरू पिक्टब्राइड यूएसबी, स्ट्यार्न्र्डड यूएसबी र एसडी/मिनी एसडी/एमएमसी स्लट समावेश गरिएका छन्। यो प्रिन्टर साधारण डेक्सटप प्रिन्टरभन्दा सानो छ। यसको बनोट ३ दशमलव २५ इन्च उचाइ, १३ दशमलव ४ इन्च चौडाइ रहेको छ। ४ दशमलव ५ पाउन्डको यो मोबाइल प्रिन्टर सानो ब्याग तथा ब्रिफकेसमा बोकेर सहजै हिँड्न सकिन्छ।

एचपीको एच ४७० डब्ल्यूबीटीमा एकपटकमा ५० थान कागज राख्न सकिन्छ, जबकि क्याननको पिक्समा आईपी९०भी मोडलमा ३० प्रति मात्र राख्न सकिन्थ्यो। एचपी र क्याननका मोबाइल प्रिन्टरमा ँब्ल्याक इन्क’ र ँट्राई-कलर’ दुईथरी काट्रिज प्रयोग गर्न सकिन्छ। एचपीको एउटा ब्ल्याक इन्क कार्टिजबाट ५ सय प्रति प्रिन्ट गर्न सकिन्छ, जसअनुसार प्रतिपेज प्रिन्ट खर्च ३ दशमलव ९ सेन्ट पर्न जान्छ। यस्तै एउटा कलर कार्टिजबाट भने ३ सय ३० प्रति प्रिन्ट दिन सकिने उल्लेख गरिएको छ।

एच ४७० डब्ल्यूबीटीले श्यामश्वेत टेक्स्ट प्रतिमिनेट ५ दशमलव ५१ पेज प्रिन्ट गर्न सक्छ। यो गति क्यानन आईपी९०भी मोबाइल प्रिन्टरको भन्दा केही कम हो।

मोबाइल प्रिन्टरमा ब्लुटुथ सुविधासमेत उपलब्ध गराइएको छ, जसका कारण १० फिटको दूरीबाटसमेत प्रिन्ट दिन सकिने बताइएको छ। मोबाइल कामदारलाई लक्षित गरी विकास गरिएको मोबाइल प्रिन्टरले अहिले सबै किसिमका उपभोक्ताको ध्यानाकर्षण गरेको छ।
http://www.newsofnepal.com

प्रा डा अभि सुवेदी


चर्चित साहित्यकार प्रा डा अभि सुवेदी त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा ३६ वर्ष भन्दा बढी समय पढाएर सेवानिवृत्त हुनुभएको हो । विसं २००२ सालमा तेह्रथुममा जन्मनुभएका सुवेदी सर विदार्थीहरुलाई औधी माया गर्नुहुन्छ । अंग्रेजी विषयको अध्यापन र लेखनमा संलग्न भई पाठकको मन जित्न सफल डा सुवेदीका कृति पढ्न धेरै उत्सुक हुने गरेका छन् । भृकुटीमण्डपमा भएको पुस्तक मेलामा प्रमुख अतिथि भएर सूक्तिसुधाको विमोचन गरेपछि पुस्तक किन्दै उहाँलाई हस्ताक्षर गराउने फ्यानको बीचबाट समय निकालेर पीपलमणि सिग्देलले गर्नुभएको कुराकानीको अंश -?



आजभोलि कसरी समय बिताउँदै हुनुहुन्छ ?
अचेल खुब पढिराखेको छु, पढ्न त ६-७ वटा किताब पढ्छु । मेरो आफ्नो अनुभवहरु धेरै थरिका भएछन् । ती विविध थरिका अनुभव आफैभित्र राख्दा मजा हुँदोरहेनछ । ती अनुभवहरुलाई लेखेर प्रकाशित गर्न चाहन्छु । त्यसका लागि एउटा किताब नै हुने किसिमको तयारीले लेख्दैछु ।



अहिले नेपाली लेखनको स्थिति कस्तो छ ?
नेपाली लेखनमा धेरैथरीका प्रयोग भइराखेको छन् । आधुनिकतावादी प्रयोग होइन तर प्रयोग गर्ने तरिका र चिन्नतनहरु फरक छन् । आधुनिक किसिमको पहिलाको जस्तो अगाडि जाने अग्रभार भन्छन् त्यस्तो किसिमको मात्र छैन त्यो पनि प्रयोगमा देखिन्छ । एकथरी गजल भनेपछि मोतीरामतिर र्फकने प्रयोग पनि छ । अर्को जापानको हाइकु लिएर लेख्ने प्रयोग पनि छ । त्यो सरल प्रयोग पनि छ र विदेशीको सजिलो प्रयोग पनि हो । त्यो कुन सस्कृतबाट निस्केको या जन्मेको हो तर त्यो सस्कृतभित्र कतिसम्म पसियो हामीले लेख्दा के हुन्छ त्यो पनि आफ्नै ठाउँमा छ । त्यो पनि एउटा देखियो अनि अर्कोतिर सरल कविताहरु लेखिने देखियो । अनि अर्को कुराचाहिँ यो राज्यमा राजनैतिक परिवर्तन भयो । त्यसमा सिधै सम्बोधन गरिएको पनि देखियो । त्यो सम्बोधन पनि दुईथरीको देखियो एक थरी प्रतिकात्मक ढंगले अलि स्पष्टै हुने देखियो, अर्को थरीचाहिँ यो माओवादी जनयुद्धवाट प्रभाति कविहरुले सिधै लेखेको पनि देखियो । यी विभिन्न धारका साहित्यहरु आएका छन । अनि अर्को मलाई सबै भन्दा चाख लाग्दोचाहिँ यो देशका विभिन्न परम्परा, जनजातिदेखि लिएर वर्गीय,? क्षेत्रीय, भौगोलिक ठाउँमा साहित्यहरु एकदम निस्किराखेका छन् तर चाखलाग्दो हामीसँग आइपुग्ने माध्याम नेपाली भाषा नै भएको छ किनभने अरु भाषा जानिदैन ।



अनि तपाईचाहिँ केका लागि लेख्नुहुन्छ ?
म त अब दुई वटा विषयमा लेख्ने हो । एउटा अस्मितासँग जोडिएको छ । जब लेख्न थालें, लेख्न थाल्दाखेरी जुन आदिम स्पन्दन हो त्यो अझै छ । पछि लेख्नुभनेको स्रोतासँग सम्प्रेषण गर्नु हो भन्ने विश्वास लाग्यो ।



पढ्नु, पढाउनु र लेख्नुमा कति फरक छ ?
अन्तर छैन, मान्छेले कसरी लिन्छ त्यो महत्वपूर्ण हुन्छ । हामीहरुच्ाहि कस्तो भयौ भने हाम्रो अवतार नै अर्को लिन सकिदैन । पढ्नु, लेख्नु कलेवर नै भइसकेको छ । घरभित्रै बसिरहँदा पनि एकान्तमा बसेर? झ्यालबाट वाहिर भँगेराहरु र पानी परिराखेको हेरेर बस्दा पनि लेख्न मन लाग्दो रहेछ । अप्ठ्यारो एउटा भाषाको किताव पल्टाएर बसिदोरहेछ । मैले अकस्मात पत्ता लगाएँ ज्याक डोरीडाको किताव लिएर बसिदो रहेछ जुन अत्यन्त जटिल छ । त्यति हुँदाहुँदै पनि सिर्जना गर्ने मान्छेलाई के हुदो रहेछ भने जे सुकै पढियोस् त्यसभित्र आप\mनो एउटा काल्पनिक अभिव्यञ्जना आफुभित्रको आन्नद, संसार, जगत, जीवन आदिको कुरा चाहिँ आइरहँदो रहेछ ।



तपाईं कस्तो कस्तो कृति पढ्नुहुन्छ ?
धेरै किसिमको पढ्छु किन भने अहिले चाहिँ विषयवस्तु यसरी छुटिंदैन । अब तपाईं अत्यन्तै भावनात्मक कृति पढ्दै हुनुहुन्छ भने त्यसमा समाज छ, इतिहास छ, क्राति छ, सबै थोक छ ।?



पछिल्लो पटक कहिले रुनुभयो ?
रुने विषय त खासै मैले सम्भिmनँ तर रुन त रोएको छु । पढेर रुने त के ठेगान छ र म त अस्ति अनेक कुरा खेल्दाखेल्दै मच्छिन्द्रनाथको रथ हेरेर रोएँ ।



रथ ढल्दाखेरी हो कि ?
होइन, त्यसै आप\mनो ठाउँमा बसेर हेर्न गएँ । पछि किन रोयछु, आँसु किन भित्रदेखि आएछ थाहा नै भएन । मान्छेको चरित्र अनि त्यसमा मानिसको स्पर्श तथा चाहना नै विषय होलान् । साधारण मानिसको दुस्ख देखेर पनि रुने गर्छु ।



जीवनचाहिँ के हो ?
फर्मुलाबाट जीवन कसरी हेर्ने त ? सारांशमा जीवन भनेको एउटा अत्यन्तै सुदर घटना हो जस्तो लाग्छ । समस्या छन्, जटिलता छन्, बढो गाह्रो छ तैपनि एउटा राम्रो घटना हो जीवन । मैले जहिले पनि त्यसरी नै हेरेको छु । दर्शनहरुले धेरै भनेका छन््, जीवन रङ्गमय या सप्तरङ्गी अनेक उपनामले तर त्यसरी अर्थ आउँदैन ।



विश्वविद्यालयमा कति वर्ष पढाउनुभयो ?
अवकाशको बेला विश्वविद्यालयको चिठीका ३६ वर्ष ६ महिना २४ दिन पढाएको भनी लेखेको थियो । तर अहिले पनि पढाउँदै छु । म अहिले एमफिल कक्षामा पढाउँदै छु ।



कसरी पढ्न सुरु गर्नुभयो ?
पहिले आमाले पढाउनुभयो । सुरुमा मैले देवनागरी नसिकी वंगाली अक्षर जानेको हुँ । आमा महाभारतको पुस्तक काशीराम दासको कोठामा पढ्नुहुन्थो । म काखमा बस्थें, अक्षर हेर्दौ त्यो पढ्न थालें । अहिले वंगालीको क पनि जान्दिनँ तर पनि पढ्छु । त्यसरी महाभारतबाट पढ्न सुरु गरें ।




अनि लेख्नु पढ्नुको अतिरिक्त के गर्नुहुन्छ ?
खाना बनाउन त्यति ढंग छैन । म घुम्न अत्यन्तै मन पराउँछु । घुम्ने मेरो ठूलो सोख छ ।



विवाह कहिले गर्नुभयो ?
समय त श्रीमतीलाई याद थियो कि ? अँ, अक्षय तृतीयाका दिन हो ।?



श्रीमतीको के कुराले प्रभावित हुनुभयो ?
उनी पनि साहित्यक मान्छे हुन् । उनको पनि २ वटा उपन्यासका किताब निस्किसकेका छन् । अरुको जस्तो तडकभडक गर्ने बाहाना नभएको अनि सिर्जनशील त्यस्तो लागेर प्रभावित छु ।??



कतिलाई पढाउनुभयो त ?
धेरैलाई पढाएँ, संख्या त सम्झना हुने कुरो भएन । अहिलेका चर्चित व्यक्तित्व प्रचण्ड, कमल थापा, राजेश गौतम, केशर विष्ट, लीलामणि पोख्रेललगायत अन्य कवि, लेखकहरुलाई पढाएँ ।



तपाईंको महत्वाकांक्षा अब के छ ?
अनौठो नै छ, मेरो महत्वाकांक्षा छैन । केबल आकांक्षामात्र छ । देशमा एकदमै छिटो स्थायित्व होस् । हामीले धेरै दुःख पायौं । एक्काइसौं शताब्दीमा आइपुग्दा पनि सानोसानो कुरामा झगडा भइरहेको छ । अनि धेरै समयचाहिँ सामान्ती संस्कारहरुको सेवामा वितायौँ । त्यसको छिनोफनो भइजाओस् ।



तपाईमा कमजोरी के छ ?
धेरै छ नि, अहिले भन्यो भने त १५ मिनेटले के भ्याउँछ र ?



राम्रो पक्ष ?
मेरो राम्रो पक्ष म कसैलाई नोक्सान नहुने गरी रुन्छु । अनि लेख्ने बेलामा अत्यन्त प्रेमले मानिसको संसारलाई सोच्छु । मलाई त्यही दुई वटा कुरा मन पर्छ । अनि विद्यार्थीहरुलाई अत्यन्तै मन पराउँछु र मेरो जीन्दगीका साथी भनेको पनि जम्मै विद्यार्थीहरुनै हुन् ।



अन्त्यमा, विश्वमा छरिएका नेपालीलाई के सन्देश छ ?
एउटा साझा अनुभुति तथा साँस्कृतिक रुपले र भावनात्मक रुपले विश्वभरीका नेपालीहरु सँगै छौं भन्ने बुझिन्छ । धेरै देखें, नेपालीहरु जहाँजहाँ गए पनि त्यहाँ सबै नेपालीहरुको साझा अनुभूति भएको पाएको छु । त्यो असाध्यै राम्रो कुरा हो ।?

source:http://www.nepalipatra.ne

Saturday, January 17, 2009

नेपाली पत्रपत्रिकाको सम्पर्क

जनआस्था साप्ताहिक
आस्था प्रकाशन प्रा. लि.
सम्पादकः किशोर श्रेष्ठ
प्रबन्ध सम्पादकः राजेन्द्र स्थापित
उप–सम्पादकः चुडामणि भट्टराई

कार्यालय
डिल्लीबजार, काठमाडौं
फोनः ४४४२५५२
पोबनं ६६३०
कम्प्युटरः जनआस्था डेस्कटप, डिल्लीबजार
इमेलः jana.aastha@gmail.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com


देशान्तर साप्ताहिक
देशान्तर प्रकाशन प्रा. लि.अध्यक्षः बन्धु थापा
प्रधान–सम्पादकः कविर राणा
कानुनी सल्लाहकारः बाबुराम गिरी
कार्यालयः
अनामनगर, काठमाडौं
पो.ब.न.७७३८
फोनः ४१०२५७३
फ्याक्सः ४१०२५७४
इमेलः deshantarweekly@yahoo.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com

बुधबार साप्ताहिक
नवयुग प्रकाशन प्रा. लि. का लागि भीमसेन राजवाहकद्वारा प्रकाशित
तथा नवयुग सहकारी छापाखानामा मुद्रित

सम्पादकः विष्णु रिजाल

व्यवस्थापक– नारायण अर्याल
कम्प्यूटर ले–आउट– खड्कबहादुर बस्नेत

कार्यालयः
मदननगर, बल्खु, काठमाडौं
फोनः ४२८२१५३
पो.ब.नं. १२२८३
फ्याक्सः ४२७११६७
इमेलः budhabar@mail.com.np
वेबसाइट : www.weeklynepal.com



घटना र विचार साप्ताहिक
त्रि–श्रेष्ठ प्रकाशन प्रा.लि. का निमित्त अध्यक्ष : राजुबाबु श्रेष्ठ
प्रबन्ध निर्देशक तथा कार्यकारी सम्पादक : जयप्रकाश त्रिपाठी

व्यवस्थापक : नवीन उप्रेती, बजार व्यवस्था : टंक भुजेल
उपत्यका वितरक : यज्ञ न्यौपाने, फोनः ९८५१०५८७३०
कार्यालयः बबरमहल, काठमाडौं, पो.ब.नं. ८९७, फोन नं. ४२२२१७२,
फ्याक्स : ४४३४५१५, ई–मेल : ghabichar@wlink.com.np
वेबसाइट : www.weeklynepal.com

सम्पादक : बबिता बस्नेत
संस्थापक प्रधानसम्पादक : देवप्रकाश त्रिपाठी



विमर्श साप्ताहिक
विमर्श प्रा. लि. अध्यक्ष तथा प्रधान–सम्पादकः राजेन्द्र उपचारक
सम्पादकः प्रकाश अधिकारी
विशेष संवाददाताः सुदर्शन आचार्य/प्रकाश हुमागाई

बजार व्यवस्थापकः गोविन्द मिश्र

कार्यालय–
4–श्री सरस्वती मार्ग ज्ञानेश्वर
काठमाडौं, नेपाल
फोनः ४४१–३५७०/३५७२
फ्याक्सः ४४१–३५६६/५६५३
पोबनं. ५२५४
इमेलः press786@yahoo.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com


दृष्टि साप्ताहिक
दृष्टि मिडिया प्रा.लि का लागि शम्भु श्रेष्ठद्वारा सम्पादित/प्रकाशित


कार्यालय
बागबजार, काठमाडौं,
पो.ब.नं. ४९१०,
फोनः ४२४४६४५ (सम्पादकीय), २००४६५६
(बजार तथा वितरण),
फ्याक्सः ४२२१००४
इमेलः drishti@ecomail.com.np , drishti@mos.com.np
वेबसाइट : www.weeklynepal.com




छलफल साप्ताहिक
प्रधानसम्पादक/प्रकाशकः गोपाल थपलिया
सह–सम्पादक
उपेन्द्र के.सी/शुरोजंग पाण्डे

व्यवस्थापक/वरिष्ठ संवाददाता
टी.बी. विरही
कानुनी सल्लाहकार
अधिवक्ता भीमबहादुर ढकाल
कम्प्युटर डिजाइन
खड्कबहादुर बस्नेत

इमेलः chhalphal@wlink.com.np
वेबसाइट : www.weeklynepal.com


कार्यालय
अनामनगर, काठमाडौं
फोनः ४२५५६३४
फ्याक्सः ४२१५५३९
पोबनः ३७४४



सम्बोधन साप्ताहिक
सम्पादक/प्रकाशकः गोकुल बाँस्कोटा

कार्यालयः हनुमानस्थान, अनमानगर, काठमाडौं
फोनः ४४३८२०४इमेलः sambodhan@mcmail.com.np /
sambodhanweekly@gmail.com
कम्प्युटरः सम्बोधन डेस्कटप सर्भिस
वेबसाइट : www.weeklynepal.com




तरुण साप्ताहिक

तरुण प्रकाशन प्रा.लि.
प्रकाशक/सम्पादकः परशु घिमिरे
सहसम्पादकः विन्दुकान्त घिमिरे
प्रबन्ध निर्देशकः सीबी खड्का

कार्यालय
अनामनगर, काठमाडौं
फोन/फ्याक्स – ४२४५३४१
पोबन– ६००४
इमेलः tarunweekly@gmail.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com




साँघु साप्ताहिक
सम्पादक तथा प्रकाशकः गोपाल बुढाथोकी

कार्यालय–
मच्छे गल्ली (पद्मकन्या कलेजको अगाडी)
बागबजार, काठमाडौं
फोन नः ९७७–१–४२२३०४२
फ्याक्सः ४२३०७४८
इमेलः sanghuweekly@gmail.com
पो.ब. नं. २९८४
वेबसाइट : www.weeklynepal.com



नेपालीपत्र साप्ताहिक
प्रधानसम्पादक/प्रकाशकः कविर जोशी
कार्यकारी सम्पादकः केशव अर्याल
व्यवस्थापकः सुन्दर श्रेष्ठ
कम्प्युटरः जगदीश बाँस्कोटा
मुद्रणः नेपाल छापाखाना प्रा.लि.
कार्यालयः
पोबनं ४११३, लगनटोल, काठमाडौं
फोनः ४२५३३७२
फ्याक्सः ४२५३४७२
इमेलः editor@enepalipatra.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com



नयाँ विकल्प साप्ताहिक
प्रकाशक/प्रधानसम्पादक : दामोदरप्रसाद दवाडी
सल्लाहकार सम्पादक : हरिविनोद अधिकारी
सम्पादक : राजाराम बोहरा
कार्यकारी सम्पादक : होमप्रसाद लम्साल
विशेष संवाददाता : सुस्मिता दवाडी
: सुवेस दवाडीकानुनी सल्लाहकार : बसन्तबहादुर बस्नेत
कार्यालय
अनामनगर, काठमाडौं, पो.व.नं. १९१९७,
फोन/फ्याक्सः ४२६१७५१
Webside : www.weeklynepal.com
E-mail : nayabikalpa@wlink.com.np
मुद्रणः पुष्पाञ्जलि छापाखाना, फोन : ४२६१७५१ अनामनगर, काठमाडौं



जनप्रहार साप्ताहिक
प्रकाशक/सम्पादक– दिनेश दाहाल
प्रबन्ध सम्पादक– सुशील न्यौपाने
कानुनी सल्लाहकार – राजेश्वर अधिकारी
फोन– ९७७–१–४४४०१०३, फ्याक्स– ४२४१०७२
पो ब नं. २३५५५
प्रमुख संवाददाता– कुमार भण्डारी, विआर दाहाल
इमेल – janaprahar@hotmail.com
वेबसाइट : www.weeklynepal.com



रोडम्याप नेपाल (प्रा.) लि. का लागि
प्रकाशक/सम्पादक : द्वारिका उप्रेती

कार्यकारी सम्पादक : माधव पौडेल
प्रबन्ध सम्पादक : के.बी शिवाकोटी
कानुनी सल्लाहकार : राजीव पहारी
प्रमुख सम्वाददाता : सतीदेवी उपे्रती
प्रबन्ध निर्देशक: मोहन राई
व्यवस्थापक: एल.टी. शेर्पा/सुरेश साह (तेली)
बजार प्रबन्धक : तुलबहादुर बुढाथोकी
कार्यालय: पुतलीसडक, जिफण्ट अगाडि, फोनः ४२१२२०९,
पोष्ट बक्स नं. – २१०२६
इमेल: roadmap_nepal@hotmail.com





Gorkhapatra Sansthan
Address: New Road, GPO Box: 23, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4231394, 4227493, 4220835
Fax: 4226529
Email: gopa@mos.com.np
Website: www.gorkhapatra.org.np



Himalaya Times
Address: Mid Baneshwor, GPO Box: 11672, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4478177, 4483044, 4483045
Fax: 4480554
Email: hita@wlink.com.np





Kantipur Publications (P) Ltd.
Address: Subidha Nagar, GPO Box: 8559, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4480100, 4492100
Fax: 4470178
Email: kanti@kpost.mos.com.np
Website: www.kantipur.com



Kathmandu Today
Address: Bagbazar, GPO Box: 8558, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4244986, 4244211
Email: ktmtoday@yahoo.com



Kavre Times Saptahik
Address: Kavrepalanchowk
Banepa
NEPAL
Phone: 663049, 661275, 663399
Fax: 661361
Email: kavretimes@wlink.com.np
Website: www.kavre.com/kavretimes



Nepali Times
Address: Patan Dhoka
Kathmandu
NEPAL
Phone: 5543333, 5523845



Nepal Traveller
Address: Baluwatar, GPO Box: 21869, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4439560, 4439561/562
Fax: 4439375
Email: ntlreporter@mail.com.np




Nepal Samacharpatra
Address: Soaltee Mode, GPO Box: 2045, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4288612, 4288626, 4287777
Fax: 4288900
Email: kamana@wlink.com.np






New Business Age
Address: Anamnagar
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4770535, 4771857, 2030082
Email: nubiz@mail.com.np





New Business Age (P) Ltd.
Address: Kalikasthan, GPO Box: 14197, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4429816, 4429893, 4422139
Fax: 4429847
Email: mindsnepal@mos.com.np






Saptahik
Address: Teenkune, GPO Box: 6019, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4480100, 4470178
Fax: 4470178



Spotlight
Address: Maitidevi, GPO Box: 7256, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4435594, 4423127
Fax: 4417845
Email: spot@mail.com.np



The Kathmandu Post
Address: Subidhanagar, GPO Box: 8559, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4480100, 4492100
Fax: 4470178
Email: kpost@kantipur.com.np



The Rising Nepal
Address: Dharmapath, GPO Box: 23, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4222279, 4220638
Fax: 4244428
Email: gtrn@mos.com.np



The Telegraph
Address: Dillibazar, GPO Box: 4063, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4770370



The Himalayan Times
Address: Anamnagar, GPO Box: 11651, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4770504
Fax: 4771959
Email: editorial@thehimalayantimes.com



The Boss
Address: New Baneshwor, GPO Box: 2294, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4781153, 4780394, 4780450
Fax: 4782100
Email: subscription@theboss.com.np
Website: www.readtheboss.com



Travellers' Nepal
Address: Tripureshwor, GPO Box: 3525, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4260327, 4256003, 4260418
Fax: 4261159
Email: nttj@mos.com.np
Website: www.catmando.com/tn

नेपाली बैंकहरु (Nepalese Banks)

Gurkha Development Bank (Nepal) Ltd.
Address: Putalisadak, GPO Box: 5617, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4255650, 4255182
Fax: 4242829
Email: info@gdbl.com.np
Website: www.gurkhabank.com




Global Bank Ltd.
Address: Adarshanagar, GPO Box: 45, Birgunj
Birgunj
NEPAL
Phone: 530337
Fax: 530339
Website: www.globalbank.com.np



Global Bank Ltd.
Address: Kantipath, GPO Box: 19327, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4231198
Fax: 4231057
Website: www.globalbank.com.np



Everest Bank Ltd.
Address: New Road
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4222230, 4223215
Fax: 4245779
Email: eblnr@ecomail.com.np



Sanima Bikash Bittiya Sansthan Ltd.
Address: Nagpokhari, GPO Box: 20394, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4428979, 4428980, 4428977
Fax: 4428969
Email: sanima@sanimabank.com
Website: www.sanimabank.com



Shangri-la Development Bank Ltd.
Address: Newroad
Pokhara
NEPAL
Phone: 523715, 523716 ,523717
Fax: 538229
Email: info@shangrilabank.com
Website: www.shangrilabank.com



Siddhartha Bank Limited
Address: Kamaladi, GPO Box: 13806, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4442919, 4442920
Fax: 4442921
Email: sbl@siddharthabank.com
Website: www.siddharthabank.com




Siddhartha Bank Limited
Address: New Road
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4239535, 4224616
Fax: 4239590
Email: sblnr@sbl.com.np
Website: www.siddharthabank.com




Standard Chartered Bank Nepal Limited
Address: New Baneshwor, GPO Box: 3990, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4782333, 4781002, 4783753
Fax: 4780762



The World Bank
Address: Durbar Marg, GPO Box: 798, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4226792, 4439571
Fax: 4225112
Website: www.worldbank.org



United Development Bank Limited
Address: New Baneshwor, GPO Box: 805, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4492987



Asian Development Bank
Address: Kamaladi, GPO Box: 5017, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4227779
Fax: 4225063
Email: nrm@mail.adb.org




American Express Bank
Address: Kantipath, GPO Box: 8421, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4229053, 4248397
Fax: 4228837
Email: sthapit@dodger.mos.com.np




Bank of Kathmandu Ltd.
Address: Kamalpokhari, GPO Box: 9044, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4414541
Fax: 4418990
Email: info@bok.com.np
Website: www.bok.com.np




Everest Bank Ltd.
Address: Lazimpat, GPO Box: 13384, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4443377
Fax: 4443160
Email: ebl@mos.com.np
Website: www.everestbankltd.com




Himalayan Bank Limited
Address: Tridevi Marg, GPO Box: 20590, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4250201, 4227745, 4227749
Fax: 4222800
Email: hbl@hbl.com.np
Website: www.south-asia.com/hbl




Kumari Bank Limited
Address: Putalisadak, GPO Box: 21128, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4232112, 4232113, 4215190
Fax: 4231960
Email: info@kbl.com.np
Website: www.kumaribank.com




Laxmi Bank Limited
Address: Hattisar, GPO Box: 19593, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4444684, 4444685
Fax: 4444640
Email: news@laxmibank.com




Lumbini Bank Limited
Address: Durbarmarg, GPO Box: 11007, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4243158, 4243165
Fax: 4227590
Email: lumbiniktm@mos.com.np
Website: www.lumbinibank.com




Machhapuchchhre Bank Ltd.
Address: Putalisadak, GPO Box: 12427, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4443681
Fax: 4425356
Email: machbank@mbl.com.np
Website: www.machbank.com




Machhapuchchhre Bank Ltd.
Address: Prithivi Chowk, GPO Box: 41, Pkr
Pokhara
NEPAL
Phone: 530900
Fax: 530500




Nabil Bank Ltd.
Address: Kamaladi, GPO Box: 3729, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4429546
Fax: 4249548
Email: nabil@nabilbank.com



Nepal Bangladesh Bank Ltd.
Address: Bijuli Bazar, GPO Box: 9062, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4783972, 4783975, 4783976
Fax: 4781824
Email: nbblho@nbbl.com.np
Website: www.nbbl.com.np




Nepal Bank Ltd.
Address: Dharma Path
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4223793, 4229696, 4221185
Fax: 4221337




Nepal Cottage & Small Industries Development Bank Ltd.
Address: Heritage Plaza, GPO Box: 12711, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4268719-23
Fax: 4269308
Email: ncsid@ntc.net.np




Nepal Credit & Commerce Bank Ltd.
Address: Adarshnagar, Birgunj
Birgunj
NEPAL
Phone: 528553
Fax: 524713




Nepal Credit & Commerce (NCC) Bank Ltd.
Address: Bagbazar
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4246991
Fax: 4244610
Email: nccb@nccbank.com.np
Website: www.nccbank.com.np



Nepal Development Bank Limited
Address: Heritage Plaza, GPO Box: 11017, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4254639, 4245759, 4245740
Fax: 4245753
Email: ndb@ccsl.com.np
Website: www.ndbl.com.np




Nepal Investment Bank Ltd.
Address: Durbar Marg, GPO Box: 3412, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4228229, 4242530
Fax: 4226349




Nepal Industrial & Commercial (NIC) Bank Ltd.
Address: Kamaladi Branch, GPO Box: 7367, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4262277, 4243408
Fax: 4241865
Email: kamaladi@nicbank.com.np




Nepal Rastra Bank
Address: Baluwatar, GPO Box: 73, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4420989, 4419804
Fax: 4414553
Email: nrb@mos.com.np
Website: www.nrb.org.np




Nepal SBI Bank Ltd.
Address: Hattisar (H.O), GPO Box: 6049, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4435516, 4435613
Fax: 4435612
Email: nsblco@mos.com.np




Nepal SBI Bank Ltd.
Address: Durbar Marg, GPO Box: 6049, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4225326, 4253243, 4230809
Fax: 4221268
Email: nsblbo@mos.com.np




Nepal Sri Lanka Merchant Bank Ltd.
Address: Kamaladi, GPO Box: 12248, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4440300, 4440824, 4441200
Fax: 4441034
Email: nslmb@info.com.np



Araniko Bikash Bank
Banepa

नेपाली रेडियो/एफ एम रेडियो स्टेसनहरु

Radio Nepal
GPO Box 834,
Singh Durbar,
KATHMANDU
Tel: +92 51 9214278
Fax: +92 1 4221952
Web: www.radionepal.org
National Programme:
2315-1715


Image FM
No 369 Nayaran Gopal Sadak
POBox 9581
Lazimpat, Kathmandu, Nepal
Tel 4433141
Fax 4432707
Email ichannel@wlink.com.np



Kantipur FM
Address: Pulchowk, GPO Box: 14360, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 5541902
Fax: 5522731
Email: program@kantipur.com.np



Bhaktapur FM
Address: Ittachen, GPO Box: 111, Bkt
Kathmandu
NEPAL
Phone: 6617111, 6610607
Fax: 6610607
Email: info@bhaktapurfm.com.np



Capital FM
Address: New Baneshwor
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4475344, 4475345
Email: info@capitalfm924.com
Website: www.capitalfm924.com



FM Adhyatma Jyoti 104.8 Mhz
Address: Dillibazar, GPO Box: 3390, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4425401, 4442253
Fax: 4442250
Email: fmaj@gispl.com



FM Pharma
Address: Putalisadak
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4223707



Himchuli FM 92.2 MHz
Address: Naya Bus Park, GPO Box: 518, Pkr
Pokhara
NEPAL
Phone: 533383
Fax: 533383
Email: himchulifm@bb.com.np



Maitri FM 99.4
Address: Ravibhawan
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4272615, 4672500
Fax: 4672294



Nepal FM
Address: Rabi Bhawan, GPO Box: 19477, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4289121, 4289123
Fax: 4283895
Email: info@nepalfmnetwork.com



Radio City FM 98.8
Address: Anamnagar, GPO Box: 23998, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 4232455
Fax: 4232455
Email: info@radiocity.com.np
Website: www.radiocity.com.np



Star FM 100 MHz (Pvt.) Ltd.
Address: Anamnagar, GPO Box: 8551, Ktm
Kathmandu
NEPAL
Phone: 2041125, 4224446
Fax: 4228865
Email: starfm100@enet.com.np



Tinau FM & Media Pvt. Ltd.
Address: Laxmipath
Bhairawa
NEPAL
Phone: 550354
Fax: 550353
Email: tinaufm@wlink.com.np


Birat FM Pvt. Ltd.
Biratnagar, Nepal
email : info@bfm912.com


Janaki FM (106 MHz)
Ward # 11,
Janakpurdham, Nepal
info@janakifm.org.np
www.janakifm.org.np
+ 977- 01- 5527430 + 977- 01- 5527431
Fax:+ 977- 01- 5527432



Radio Mithila 100.8 MHz
Bhanu chowk, Janakpur Dham
Phone: 00977-41-521008/521009
Fax: 041-525110
Email: info@radiomithila.org
Website: www.radiomithila.org



Hits FM
Hits FM 91.2
PO Box 21912
Baneshwor, Kathmandu
Nepal
Phone: 4780534
Email : info@hitsfm.com.np
Website: www.hitsfm.com.np



Gorkha FM
British Gurkha Media Network Pvt. Ltd.
Anamnagar, Kathmandu, Nepal
Tel: 4102548/4102549
E-mail : info@bgmn.com.np
Gorkha FM: info@gorkhafm.com
GTV: gtv@gorkhafm.com



KANCHANJUNGHA FM 92.6 MHZ
Charpane-1 Birtamode,Jhapa Nepal.
Phone: 023-542611
Fax: 023-542612
Email : info@kanchanjunghafm.com
URL : www.kanchanjunghafm.com



Kalika FM
Broadcast Station
Kalika FM Pvt. Ltd.
Bharatpur-10, Chitwan
Phone: 056 - 527158 / 527159
Fax: 977 - 56 - 527161
Email: kalikafm@techminds.com.np
Kathmandu Office
Kalika FM Pvt. Ltd.
Maharajgunj, Kathmandu
Phone: 01 - 4372344, 4373436
Fax: 977 - 1 - 4371554
E-mail: kalika@wlink.com.np


Radio City FM 98.8 MHz
Anamnagar, Kathmandu
P O Box: 23998
Phone no.: 4232455 Email: info@radiocity.com.np


CJMC F.M 106 MHZ
Mandikhatar, Kathmandu
Ph: 2070740, 6226690
E-mail: cjmc.fm@gmail.com


Annapurna F.M. (P.) Ltd.
Dauntari Bhawan, Gairapatan
Pokhara, Nepal
Post Box No. 61
Phone : 00977 - 61 - 533177 / 532877
Fax : 00977 - 61 - 532891
E-mail : afm@pinet.com.np
Web site : http://www.radioannapurna.com.np



Community Radio Solu FM 102.2 MHz
Address - Solukhumbu, Nepal
URL - www.solufm.org.np


TIMES FM 90.6 MHz
Chabahil, Kathmandu
GPO: 8975, EPC: 906
Phone: +977-01-4481471 | +977-01-2074502
Fax: +977-01-4481471
E-Mail: info@timesfm906.com
Website: www.timesfm906.com



HBC FM 94
Anandapur, Tinchule, Boudha
Kathmandu, Nepal
P. O. Box. 8974, CPC 94
Email :- hbc94fm@hbc.com.np
Phone No:- 4-479258, 4-489618
Fax No:- 4499788



STAR FM
Kathmandu, Nepal
Phone No:- 4465875, 2041125



Radio City FM 98.8 MHz
Anamnagar, Kathmandu
P O Box: 23998
Phone no.: 4232455
Email: info@radiocity.com.np



RADIO SAGARMATHA 102.4
Bakundole, Lalitpur
Tel: 977-1-5528091 977-1-5542245
Fax: 977-1-5530227
Email: stationmanager@radiosagarmatha.org
Website: www.radiosagarmatha.org


Community Radio Madanpokhara (CRM) Palpa
Madanpokhara -9, Palpa
Tel/Fax: 075-521405, 520655
E-mail: crm_plp@hons.com.np



Nepal Press Institute
Post Box 4128, Anamnagar,
Kathmandu, Nepal
Telephone: 00977-01-4264155,
00977-01-4266418
Fax: 00977-01-4264154
E-mail: npiktm@wlink.com.np

विदेशस्थित नेपाली नियोगहरु (Nepalese Missions)

Abu Dhabi, Embassy of Nepal
Hareb Mohammad Hareb Al Otaiba, Building No. 1670, (Behind ADCCI Abu Dhabi Travel Bureau), Falt No. 102, Airport Road / Cornish Area, POBox 38282, Abu Dhabi
Tel: 971-2-6344385, 6344767
Fax: 971-2-6344469
Email: nepemuae@emirates.net.ae
http://www.nepembassyuae.ae




Bangkok, Embassy of Nepal
189 Soi 71, Sukumvit Road Prakanong, Bangkok 10110, Thailand
Tel: 00662-391-7240, 390-2280
Fax: 00662-381-2406
Email: nepembbk@asiaaccess.net.th




Beijing, Embassy of Nepal
No 1, xi Liu Jie, Sanlitun Lu, Beijing 100600, People's Republic of China
Tel: 0086-10-6532-1795
Fax: 0086-10-6532-3251
Email: beijing@nepalembassy.org.cn
http://www.nepalembassy.org.cn




Berlin, Embassy of Nepal
Guerickestrasse-27, 10587 Berlin-Charlottenburg, Federal Republic of Germany
Tel: 0049-30-3435-9920, 3435 9921, 34359922
Fax: 0049-30-3435-9906
Email: neberlin@t-online.de
http://www.nepalembassy-germany.de




Brussels, Embassy of Nepal
Avenue Brugmann-210
1050 Brussels, Belgium
Tel: 00 32 2 346 2658, 346 6638
Fax: 00 32 2 344 1361
Email: embn@skynet.be
http://www.nepalembassy.be/




Cairo, Embassy of Nepal
23, Al Hassan Street, Mohandessin-Dokki,Cairo, Arab Republic of Egypt
Tel: 00202-37603 426, 37612 311
Fax: 00202-33374 447
Email: ne@nepalembassyegypt.com
http://www.nepalembassyegypt.com
Time Difference to GMT: September Last Friday-Apil Last Thursday: +2 hrs
April Last Friday-September Last Thursday: +3 hrs




Canberra, Embassy of Nepal
Suite 2.02, 24-Marcus Clarke Street
Canberra City, ACT 2601
Australia
Tel: 0061 (02) 6162 1554 / 1556
Fax: 0061 (02) 6162 1557
Email: embassyofnepal@grapevine.com.au , nepalembassy@bigpond.com
http://www.necan.gov.np




Colombo, Embassy of Nepal
153, Kynsey road, Colombo-8, Sri Lanka.
Tel: 0094-11-2689-656, 657
Fax: 0094-11-2689-655.
Email: nepalembassy@eureka.lk




Denmark, Hellerup, Embassy of Nepal
Svanemollevej 92
2900 Hellerup
Tel: +45 44 44 40 26/35/43
Fax: +45 44 44 40 27
Email: embdenmark@gmail.com




Dhaka, Embassy of Nepal
United Nations Road, Road No 2 Baridhara, Diplomatic enclave, Dhaka-1212, Bangladesh.
Tel: 880-2-601-790/890, 602 091
Fax: 880-2-882-6401
Email: eondhaka@dbn-bd.net




Doha, Embassy of Nepal
Villa No 13,Street No 810, 42, Ibne Bajah, Doha, Qatar.
Tel: +00974-467-5681, 5683.
Fax: +00974-467-5680
Email: nembdoha@qatar.net.qa
http://www.rnedoha.org.qa/



Geneva, Permanent Mission of Nepal to the United Nations and other International Organisations
81, rue de la Servette, 1202 Geneva, Switzerland.
Tel: 0041-22-7332 600, 7332 2621.
Fax: 0041-22-7332-722.
Email: mission.nepal@bluewin.ch




Hong Kong, Consulate General of Nepal
Unit 715, China Aerospace (North) Tower, Concordia Plaza, No. 1 Science Museum Road, Tsim Sha Tsu (East) Kowloon, Hong Kong.
Tel: 00852-2369-7813
Fax: 00852-2824-2970
Email: cgnhk@biznetvigator.com
http://www.nepalconsulatehk.org/




Islamabad, Embassy of Nepal
House No 4, Street No 21, F-7/2, Islamabad, Pakistan.
Tel: 0092 51-265-5180 (Ambassador), 265-5181(CDA), 265 5182/83(Off.)
Fax: 0092 51-265-5184
Email: nepem@isb.comsats.net.pk




Kolkata, Consulate General of Nepal
1, National Library Avenue, Alipore, Kolkata-700027
Tel: 0091-33-2456-1103, 1117, 1224, 1154, 1085, 3972, 3971
Fax: 0091-33-2456-1410
Email: nepalconsulate@dataone.in




Kuala Lumpur, Embassy of Nepal
Suite 13A.01, 13th A Floor
Wisma MCA, 163 Jalan Ampang
50540 Kuala Lumpur, Malaysia
Tel: 03-2164 5934, 9653
Fax: 603-2164 8659
Email: info@nepalembassy.com.my
http://www.nepalembassy.com.my





Lhasa, Consulate General of Nepal
Norbulingka Road 13, Lhasa, Tibet Autonomous Region of The People's Republic of China.
Tel: 00681-5744, 3965, 682-2881
Fax: 0086-891-683-6890
Email: cgnlhasa@hotmail.com




London, Embassy of Nepal
12A, Kensington Palace Gardens, London, W8 4QU, United Kingdom.
Tel: 0044-20-7229-1594/6231/5352
Fax: 0044-20-7792-9861
Email: eon@nepembassy.org.uk
http://www.nepembassy.org.uk/




Moscow, Embassy of Nepal
2nd Neopalimovsky Pereulok 14/7, Moscow, Russia.
Tel: 007-095-244-0215
Fax: 007-095-244-0000.
Email: nepalemb@mtu-net.ru




New Delhi, Embassy of Nepal
Barakhamba Road, New Delhi-110001, India.
Tel: 91-11-2332 7361, 2332 9218,2332 8066, 2332 7594, 2332 9969.
Fax: 91-11-2332 6857, 2332 9647
Email: nepembassydelhi@bol.net.in




New York, Permanent Mission of Nepal to the United Nations
820 Second Avenue, 17th Floor, New York, N.Y. 10017
Tel: 00212-370-3988, 3989
Fax: 00212-953-2038
Email: nepal@un.int
http://www.undp.org/missions/nepal
New York, Permanent Mission of the Kingdom of Nepal to the United Nations.


Paris, Embassy of Nepal
45, bis rue des Acacias, 75017, Paris, France
Tel: 0033--4622-4867
Fax: 0033--4227-0865
Email: nepalinparis@noos.fr
http://www.nepalembassy.org/



Riyadh, Embassy of Nepal
Khazan Street, AI Morabbah (Near Prince Musaed Palace) Post Box No 94384, Riyadh 11693, Kingdom of Saudi Arabia.
Tel: 00966-1-402-4758, 403-6433, 403-9482
Fax: 00966-1-464-0690, 465-1823
Email: neksa@zajil.net
http://www.rneska.org/



Seoul, Embassy of Nepal
Embassy of Nepal , 244-143, Huam-dong , Yongsan-Ku , Seoul, Korea.
Tel: + 82 2 3789 9770 / 3789 9771
Fax: + 82 2 736 8848
Email: nepembseoul@yahoo.com
http://www.nepembseoul.gov.np





Tel Aviv, Embassy of Nepal
Textile Center Building, 7th Floor
2 Kaufman St.
Tel Aviv-68012
Israel.
Tel: 5100111, 5168085 & 5168086
Fax: +972 3 5167965
Email: nepal.embassy@012.net.il & nepembtelavia@gmail.com




Tokyo, Embassy of Nepal
14-9 Todoroki 7-Chome, Setagaya-ku, Tokyo 158-0082, Japan.
Tel: 0081-3-3705-5558/5559.
Fax: 0081-3-3705-8264
Email: nepembjp@big.or.jp




Washington DC, Embassy of Nepal
2131 Leroy Place, NW, Washington DC, 20008 USA.
Tel: 001-202-667-4550, 4551, 4552.
Fax: 001-202-667-5534.
Email: info@nepalembassyusa.org
http://www.nepalembassyusa.org/




Yangon, Embassy of Nepal
16, Natmauk Yeiktha, Yangon.
Tel: 00951-545-880, 557-168.
Fax: 00951-549-803.
Email: nepemb@mptmail.net.mm


Nepalese Honorary Consuls

AUSTRALIA
Mrs Barbara Helen Bainbridge
Honorary Nepalese Consul General
Level 1, 334 Queen Street, Brisbane, Queensland 40000, Australia
Tel: 61-(07)-3220-2007
Fax: +61-(07)-3211-9885
Email: konbridge@selcon.com.au



AUSTRALIA
Ms Christine Gee
Honorary Nepalese Consul
Level 5, Edgecliff Centre 203-233 New South Head Road
Edgecliff NSW 2027.
Postal Address: PO Box 474, Edgecliff NSW 2027
Working Hours: Wednesday: 10.00 a.m. - 4.00 p.m. or by appointment
Tel: +61-2-9328 7062
Fax: +61-2-9328 0323
Email: info@nepalconsulate.org.au
www.nepalconsulate.org.au




AUSTRIA
Mr Leopold Hannes Heimlich
Honorary Nepalese Consul General
Schickgasse 25, A-1220, Vienna, Austri
Tel: 00431-2880-0100
Fax: 00431-2880-0111
Email: consulat@nepal.at




BELARUS
Dr Upendra Mahato
Honorary Nepalese Consul General
45, Avenue Masherova, Minsk, 220035, Republic of Belarus
Tel: 375-17-2893088
Fax: 375-17-2112873
Email: lumbini@usa.net




CANADA
Dr Kunjar M Sharma
Honorary Nepalese Consul General
royal Bank Plaza, P O Box 33, Toronto, Ontario M5J2J9
Tel: 416-865-0200 (0)
Fax: 416-865-0904



CANADA
Mr Christopher M Considine
Honorary Nepalese Consul General
International House, Suite 700,880 Douglas St. Victoria,BC V8W 2BC,
Tel: (250) 381-7788
Fax: (250) 381-1042
Email: cconsidine@tnet.net





CHINA
Mr Wu JianmingHonorary Nepalese Consul
Shanghai, China


COSTARICA
Ms Ana Victoria Badilla V
Honorary Nepalese Consul
P O Box 2154, 1002,San Jose, Costa Rica
Tel: 506-234-2550. 506-381-77079 (Cellular)
Fax: 506-234-2550
Email: cnepalcri@hotmail.com


CYPRUS
Mr Pavlos Christoforou
Honorary Nepalese Consul
32 stassinos Str, Acropolis, Nicosia 2003, P O Box 20618, Nicosia 1661,
Tel: 00357-2-378-969, 2-868-639(0), 00357-2-378-538 (R)
Fax: 00357-2-378-432
Email: jandp@spidernet.com.cy


CYPRUS
Mr. Pavlos Christoforou
Honorary Consul of Nepal
32 Stassinos Str, Strovolos, 2003 Nicosia
P.O.Box 20618, Nicosia
Tel: +357 22 378940, 884605 (O), 378538 (R)
Fax: +357 22 378432
Email: nepalcon@spidernet.com.cy


Czech Republic
Mr. Rajendra Bahadur Shrestha, Honorary Consul of Nepal
Jinho Franka 1714, 25601 Bemesov IU, Praha, Czech Republic
Tel: 0042-0-6042 96285
Fax: 00420-272 705 710
Email: shrestha@quick.cz , rajendra.shrestha@siemens.com


DENMARK
Mr Ole Janus Larsen
Honorary Nepalese Consul
Generalaldersrogade 3 A, 1,2100 Copenhegen Denmark
Tel: 3927-3175, 3920-1247
Fax: 0045-392-01245
Email: janus@janus-as.dk
Mrs Kirsten Offersen, Honorary Nepalese Consul Copenhagen




FINLAND
Mr Gustav Mattsson, Honorary Nepalese Consul General
7Bis, Allee Des Soupirs,Boite Postal 296
31005 toulouse Cedex 6, France.
Tel: 335-6132-9122
Fax: 33-1-4453-4396
Telex: 611359 F




FRABCE
Dr Benard Didier Jacques Lucien , Honorary Nepalese Consul
2rue Victor Morin, 76130, Mont Saint Aignan, France.
Tel: (33) 02-3507-1812
Email: consulat.Nepal@wanadoo.fr
www.consult-nepal.org



GERMANY, FEDERAL REPUBLIC OF
Mr Ludwing-Alexander Greissl, Honorary Consul General of Nepal
Ottostrasse 9, 80333 Munich
Tel: 089-44109259
Fax: 0049-89-45872525
Email: greissl@euprax.de


GERMANY, FEDERAL REPUBLIC OF
Mrs Ann- Katrin Bauknecht, Honorary Nepalese Consul General
C/o Stuttgarter Bank AG, Postfach 104441, D-70039, Stuttgart
Tel: 0040-711-181-2683/84,0049-40-3571-3340
Fax: 0049-7110181-2683/84,0049-40-3571-3341
Dr Peter Breitholdt, Honorary Nepalese Consul
Grose Theater str, 7, 20354 Hamburg


GERMANY, FEDERAL REPUBLIC Mr Bodo Kruger, Honorary Nepalese Consul
Johanna, Melber Weg-4, 60599, frankfurt / Main
Tel: +49(0) 69-627-00608
Fax: +49(0) 69-627-00611


GERMANY, FEDERAL REPUBLIC
Mr Ram Pratap Thapa, Honorary Nepalese Consul
Hohenzollerring 26, 50672 Cologne.
Tel: +49-221-2338381
Fax: +49-221-2338382
Email: info@konsulatnepal.de
www.konsulatnepal.de
Postal: Postfach 19 03 39, 50500 Cologne


Germany, Federal Republic of
Dr Peter Breiholdt, Honorary Consul of Nepal
Grosse Theaterstrasse 7, 20354 Hamburg
Tel: 040-3571-3340
Fax: 0049-40-3571-3341
Email: info@breiholdt.de


GREECE
Mr Theodore Sarantopoulos, Honorary Nepalese Consul
Herodotou Str 8, Athens 106 75, Greece,
Tel: (01)722-0165, (01) 721-4116, (01) 721-1879, (01)412-4731-5,
Fax: 01-412-4734, Telex : 211511 Sarm GR


ICELAND
MrKristjan G Kjartansson Honorary Nepalese Consul General
Einimelur 7, 107 Reykhavid, Iceland
Tel: 00354-5512-109, Fax : 00354-5612-673


ISRAEL
Mr. Ilan Nir, Honorary Consul of Nepal
1 Habarzel, 3rd Floor
Tel Aviv, Israel 69710
Tel: 00972-3-6488101, 36476569
Fax: 00972-3-6476569
Email: ilan.nir@portofinoinv.co.il



ITALY
Mr Anselmo Previdi, Honorary Nepalese Consul General
Piazzale Medaglie d'oro 20,00136 Rome, Italy
Tel: 3545-0656-,3534-1055(0), 3545-1642(R),
Email: info@mappatour.it
www,sign,it/nepal,




JAPAN
Mr Kunio Imanishi, Honorary Nepalese Consul General
6-9-21 Uehonmachi, Tennouji-ku, Osaka 543-0001, Japan.
Tel: +81-6-6676-0120(0), +81-722-65-0707(R)
Fax: +81-6-6779-3325
Mr Mitsushiko sinokuma, Honorary Nepalese Consul General
4-7-3, Momochi-hama, Sawara-ku, Fukoaka 814, Japan.




JORDAN
Mr Yousef Haider Murad, Honorary Nepalese Consul General
P O Box 455, Amman 11821, Jordan,Tel: 00-962-6-566-7666
Fax: 00-962-6-568-8388
Email: Nepal@firstnet.com.jo , muradinv@go.com.jo
Cable: NEPALESE CONSULATE –Amman


KENYA
Mr Godfrey W Karuri, Honorary Honorary Consul General of Nepal
P O Box 59288-00200,
Gateway Place, Milimani Road, Nairobi, Kenya
Tel: +254-2-2713131-7(0) 4348149 (R)
Fax: 254-20- 2713138, 961 1 396002
Email: gkaruri@gateway-insurance.co.ke


KOREA REPUBLIC
Mr Lee In-Jeong, Honorary Nepalese Consul General
740-10Yeoksam_dong, Kanganam gu, Seoul, Korea
Tel: 02-558-3331(0), 02-517-6161(R),
Fax: 02-569-9437


LEBANON
Mr Joe Issa EI-Khoury
Honorary Consul General of Nepal
Badaro
Street-Nadim Comair Bldg, Beirut, Lebanon
Tel: 00961-1-386-690, 691, 396-002
Fax: 00961-1-386-690, 691, 396-002
Email: elkouryj@dm.net.lb , jissaelkhoury@ieklaw.com



LUXEMBOURG
Mr Guy Aach
Honorary Nepalese Consul General
Rue des Capucins 9, 1313 Luxembourg
Tel: 00352-22-7327(0),
Fax: 00352-47-3772
Email: tapiz-hertz@team.lu




MALAYSIA
S C Vadiveloo
Honorary Nepalese Consul
No. 115 Jalan Templer 46050 Petaling Joya
Selangor Darul Ehsan, Malaysia
Tel: 60-3-75-714 90 (R), 603-754 8033(0)
Fax: 60-3-754-8033,
Email: shali_14@hotmail,com

Blog Archive

Followers